Dusova hilola botir qizi tarjimada metonimiya

 
 

---

- 3 - 
3 
K I R I SH 

Bugungi jadal globallashuv jarayonlarida axborot kommunikasiya 

texnologiyalarining rivoji misli ko’rilmagan holatlarini qamragan bir vaqtda, bir 
tildan boshqasiga so’z o’tmasligini tasavvur etishni o’zi mushkul, shunday ekan 
tilimiz yanada boyib boradi, ravnaq topadi va go’zallashadi. Bu bugungi kunda 
dunyoning inkor etib bo’lmaydigan lisoniy mantiqiy haqiqatlaridan biridir. 
Muhtaram 
yurtboshimizning 
quyidagi 
so’zlari 
tilshunoslar 
va 
tarjimashunoslarga alohida mas’uliyat yuklaydi: “Biz ajdodlardan avlodlarga o’tib 
kelayotgan bebaho boylik sifatida ona tilimizni asrab- avaylashimiz, uni boyitish, 
nufuzini yanada oshirish ustida doimiy ishlashimiz zarur, ayniqsa, fundamental 
fanlar, zamonaviy kommunikasiya va axborot texnologiyalari, bank-moliya tizimi 
kabi o’ta muhim sohalarda ona tilimizning qo’llanish doirasini kengaytirish, 
etimologik va qiyosiy lug’atlar nashr etish, zarur atama va iboralar, tushuncha va 
kategoriyalarni ishlab chiqish, bir so’z bilan aytganda, o’zbek tilini ilmiy asosda 
har tomonlama rivojlantirish, milliy o’zlikni, vatan tuyg’usini anglashdek ezgu 
maqsadlarga xizmat qilishi shubhasiz”. (1;87) 
Mavzuning dolzarbligi
Ma’lumki, ingliz adabiyotining yorqin vakillari, 
V.Shekspir, Dj.London, T.Drayzer asarlari qatorida E.Hemingueyning durdona 
asarlari ham dunyo tillari qatorida o’zbek tiliga tarjima qilingan va o’zbek xalqini 
o’z ma’naviy va milliy qadriyatlari bilan bahramand qilib, kitobxonlar diqqatini 
o’ziga jalb qilib kelgan.
Mazkur asarlarning tarjima sifati, uslubi bilan bog’liq jihatlari o’rganilmagan. 
Shu sabab ushbu masalani o’rganish tarjimashunoslikda muhim ahamiyatga ega. 
Shunga ko’ra biz ishimizda E.Hemingueyning “Alvido qurol” asarining asliyati va 
tarjimasini tahlilga tortdik. Asar tarjimasida badiiy tasvir vositasi, ya’ni 
ko’chimning eng murakkab shakllaridan biri bo’lgan metonimiyaning tarjimada
qay darajada saqlaganligini atroflicha tadqiq etdik. Bu esa mavzuning
dolzarbligini ta’minladi.

---

- 4 - 
4