M. DÁWletov, A. DÁWletov, Z. IsMAylova, A. DÁWletova

gúmp etti, tars etti, tars ete qaldı, taq ete qaldı, jılt-
jılt etedi, tars-turs ete qaldı
t.b.
138-shınıǵıw.
Oqıń. Eliklewish sózlerdi tawıp, olardıń qaysısı 
kóriniske, qaysısı seske eliklep aytılǵanın túsindiriń.

---

74
1. Saydıń arjaǵındaǵı tasmiytin bolıp qalǵan, jaǵa menen 
iytten qorqqan túlki artına jalt-jalt qarap qashıp baratırǵan 
edi. 2. Túlki ekewiniń de kewlin qaldırmay arasınan jılp etip 
ótip ketetuǵınday tuwrılap keldi. 3. Olar qasarısqannan keyin 
Ájimurat solıǵın basa almay, lıq-lıq etip otırıp, kóziniń jasın 
qolınıń artı menen sıpırdı. 
(Sh. A.)
4. Turımbet júdá sharshap 
boldırǵan ba, ha demey-aq qurr-qurr uyqılap ketti. 
(T. Q.)
5. Asqardıń ayaqları dir-dir etedi. 6. Ol óziniń ǵarrılıǵına qa-
ramastan, ǵabur-ǵubır kiyinip, dárriw dalaǵa shıqtı. Qolındaǵı 
beli shomp etip suwǵa tústi. 7. Kún batıp, gewgim túsken 
waqta awıl ishi uw-shuw bola qaldı. 
(A.Bek)
139-shınıǵıw.
Kóshirip jazıń. Eliklewish sózlerdiń astın sızıp, 
olar juplasıp tur ma, yamasa kómekshi sózli qollanǵan ba, ajıratıp 
aytıń hám eliklewish sózdiń qaysı túri ekenin anıqlań.
1. Hámmeden izde qalıp áste kiyatırǵan kelinshektiń bi-
rewi ósek sózinen seziklengen pishinde ján-jaǵına jalt-jalt 
qaradı. 2. Birden háywannıń ishi jarq ete qalıp, Tursınnıń 
júregi jayına túskendey tınısh taptı. 
(A.
Bek.)
3. Aldımdaǵılar 
ǵawır-ǵawır sóylesedi, birewleri kúlisip kiyatır. 4. Mikola jerge 
jıǵılǵan dushpandı tırr ettirip attı. 
(Q. D.)
5. Sarımbet tap 
uyqıdan shorshıp oyanǵanday selk etip, Mámbetke jalt qaradı. 
(A. Á.) 
6. Kúnge kúyip, kúyrep turǵan qamıs qoralar kózdi 
ashıp jumǵansha bıj-bıj alıstı. 
(T. Q.)
140-shınıǵıw.
Berilgen gáplerdiń ishinen eliklewish sózlerdiń 
kóriniske eliklewshi sózi bar gáplerdi bir bólek, seske eliklewshi sózi 
bar gáplerdi bir bólek terip kóshirip jazıń hám 
et
kómekshi feyili 
dizbeklesken eliklewishlerdiń astın sızıń.
1. Ol tıq etken ses shıqsa, úydi basına kóterip qıyqıwlap 
jiberiwge tayınlanıp jattı. 2. Sońǵı ret asxananı aylanıp 
shıǵıp, shıranı óshirdi de, juwırıwı menen esikten zońq etip 
sırtqa shıqtı. 3. Júzbası kátin qattı selkildetip sıqır-sıqır et-
tirip jiberdi. 4. Grigoriy úyilip jatırǵan úrgin qardı artıp, 
muzlap, qatıp qalǵan sharbaqqa shatır-shatır ettirip arqasın 
berip súyendi. 5. Arbanıń dógeregindegi qardıń ústine ıbır-jıbır 
qoyan izleri ap-anıq bolıp túsip qalǵan. 6. Japırılıp shıǵıp 

---

75
atırǵan adamlardıń epkinine shıdamay qapılar gúrsa-gúrs 
qulay basladı. 7. Bul attıń ayıbı tek qoraz uqsap qoqań-qoqań 
jorǵalawǵa úyrengen. 
(M. Sh.)