А. Туркманов. “Бухгалтерия ҳисoби” фани бўйича ўқув-услубий мажмуа. – Тошкент: Иқтисодиёт, 2018 йил, 249 бет. Ғоя муаллифи: иқтисод фанлари доктори, профессор Б. Ю. Ходиев

0610
"Қимматли қоғозлар" счётининг дебети ва 
9590 
"Молиявий фаолиятнинг бошқа даромадлари" счётининг кредити бўйича ёзувлар амалга 
оширилади. 
Юқорида кўрсатилган ҳар иккала ҳолатда ҳам қимматли қоғозларни қоплаш муддати 
келганда 0610 "Қимматли қоғозлар" счётида ҳисобга олинган баҳо номинал қийматга тўғри 
келиши лозим. 
4.4. Акцияларни қайтариб сотиш ҳисоби. Инвестициялардан олинган даромадлар 
ҳисоби. Инвестицияларни сотиб олишдан ва фойдаланишда молиявий натижаларни 
олдиндан ҳамда кейин аниқлаш ҳисоби. 
 
Дивиденд 
лотинча 
dividendus
сўзидан олинган бўлиб, бўлишга тегишли деган маънони 
англатади. 
Акциялар бўйича олинган даромад 
дивиденд
деб номланади. Дивиденд, одатда, 
акциядорлик жамиятининг фойдасига боғлиқ бўлади. Агар компания ҳисобот йили 
натижаларига кўра фойдага эга бўлса, катта дивиденд тўлаш имконияти бўлади ва аксинча.
Корхонанинг таъсисчилар олдида дивидендлар бўйича ва чиқиб кетаётган таъсисчилар 
олдида уларнинг улушлари бўйича жорий мажбуриятлари тўғрисидаги ахборотларни 
умумлаштириш қуйидаги счётларда амалга оширилади: 
6610 “Тўланадиган дивидендлар”; 
6620 “Чиқиб кетаётган таъсисчиларга улушлари бўйича қарзлар”. 
Корхона раҳбарияти томонидан акцияларга дивидендлар тўлаш тўғрисида қарор эълон 
қилингандан сўнг, дивиденд суммаси жорий мажбурият сифатида акс эттирилади. Дивидендлар 
акциялар бўйича қонунчиликка мувофиқ тақсимланади. 
6610 “Тўланадиган дивидендлар” счёти ҳисобланган дивиденд суммасига 8710 “Ҳисобот 
даврининг тақсимланмаган фойдаси (қопланмаган зарари)” счёти билан боғланган ҳолда 
кредитланади. 
6620 “Чиқиб кетаётган таъсисчиларга улушлари бўйича қарзлар” счётининг кредит 
томонида корхонанинг чиқиб кетаётган таъсисчиси улушлари бўйича ҳисобланган 
мажбуриятлари суммаси 8330 “Пай ва улушлар”, 8610 “Сотиб олинган хусусий акциялар - 
оддий”, 8610 “Сотиб олинган хусусий акциялар - имтиёзли” счётлари билан боғланган ҳолда 
акс эттирилади. 
6610 “Тўланадиган дивидендлар”, 6620 “Чиқиб кетаётган таъсисчиларга улушлари бўйича 
қарзлар” счётлари бўйича аналитик ҳисоб (кўрсатувчига акциялардан ташқари) ҳар бир 
таъсисчи бўйича алоҳида юритилади. 

---

106