А. Туркманов. “Бухгалтерия ҳисoби” фани бўйича ўқув-услубий мажмуа. – Тошкент: Иқтисодиёт, 2018 йил, 249 бет. Ғоя муаллифи: иқтисод фанлари доктори, профессор Б. Ю. Ходиев

Хазина мажбуриятлари 
- бу уларнинг эгалари томонидан бюджетга пул маблағларини 
берганликларини тасдиқловчи ҳамда ушбу қимматли қоғозларга эгалик қилишнинг бутун 
муддати давомида белгиланган даромадни олиш ҳуқуқини берувчи давлат қимматли 
қоғозларидир. Улар жисмоний шахслар учун чиқариладиган қимматли қоғозлардир. 

---

104 
Депозит сертификатлари
(инглизча 
certifikate of deposit
)- бу пул маблағларини омонатга 
қўйилганлиги тўғрисида, омонатчига белгиланган муддат тугагандан сўнг депозит суммаси ва 
унга тегишли фоизларни олиш ҳуқуқини берувчи кредит муассасасининг гувоҳномасидир. 
(1994 йилдан бошлаб депозит сертификатлари юридик шахслар учун 1 йилгача муддатга, 
жисмоний шахлар учун 3 йилгача муддатга чиқарила бошланди.) 
Вексел
(немисча 
wechsel
сўзидан) - бу вексел берувчининг ёки векселда кўрсатилган 
бошқа тўловчининг векселда кўзда тутилган муддат келганда вексел эгасига маълум 
миқдордаги суммани тўлаш ҳақидаги сўзсиз мажбуриятини тасдиқловчи қимматли қоғоздир. 
Амалдаги қонунчиликка кўра, векселлар корхона ва ташкилотлар томонидан аниқ савдо битими 
асосида зилиши мумкин. 
Ҳосилавий қимматли қоғозлар
- бу шартномалар бўлиб, улар бўйича бир томон 
қимматли қоғозларнинг маълум бир миқдорини маълум муддатда келишилган нархда сотиб 
олиш ёхуд сотиш ҳуқуқи ёки мажбуриятини олади. Уларнинг қуйидаги турлари мавжуд: 

опцион; 

варрант; 

фьючерс. 
Опцион 
(лотинча 
optio
сўзидан олинган бўлиб, танлов деган маънони англатади) - бу 
битимда иштирок этаётган томонларнинг бирига қимматли қоғозлар маълум бир миқдорини 
муайян вақт мобайнида белгиланган нархда сотиб олиш ёки контрагентга сотиш ҳуқуқини 
берувчи шартномадир. Контрагент эса, мукофот эвазига ушбу ҳуқуқни амалга ошириш 
мажбуриятини ўз зиммасига олади.