А. Туркманов. “Бухгалтерия ҳисoби” фани бўйича ўқув-услубий мажмуа. – Тошкент: Иқтисодиёт, 2018 йил, 249 бет. Ғоя муаллифи: иқтисод фанлари доктори, профессор Б. Ю. Ходиев

маъсулияти чекланган жамият
деб аталади. Бундай жамият устав капиталидаги бўлинган 
ҳиссалар миқдори таъсис ҳужжатларида белгилаб қўйилади, унинг иштирокчилари 
мажбуриятлар бўйича фақат ўз мулки доирасида жавоб беради. 
Маъсулияти чекланган жамиятнинг устав капитали фақат муассисларнинг ҳиссалари 
ҳисобига ташкил топади ва унинг кўпайиши ёки камайиши ҳамманинг розилиги билан ҳисса 
қўшувчиларнинг кўпайиши ёки камайиши билан юз бериши мумкин.
Жамият иштирокчиси ўз ҳиссасини жамият рўйхатга олинган санадан кейин бир йил 
давомида тўлаши лозим. 
Қўшма корхона
Ўзбекистон ҳамда хориж корхоналари ҳиссалари асосида ташкил топади. 
Қўшма корхонанинг устав капиталига ҳисса тариқасида табиат ресурсларидан, интеллектуал 
мулкдан фойдаланиш ҳуқуқи, ноу-хау, моддий ва пул воситалари, шу жумладан, чет эл 
валютаси берилиши мумкинБарча мулк шаклларидаги корхоналарда капитал, резервлар ва 
тақсимланмаган фойда бўйича бухгалтерия ҳисобининг вазифалари қуйидагилардан иборат:
 

Устав капиталини шаклланиши ва ундан фойдаланишни назорат қилиш;
 

Корхона муассислари, капиталнинг шаклланиш босқичлари ва акциялар турлари 
бўйича ахборот тўплаш;
 

Устав капиталининг ҳолати ва ҳаракати хусусида ҳисобот тузиш бўйича маълумотлар 
олишни таъминлаш;
 

Қўшилган капитал ҳамда резерв капиталининг шаклланиши билан боғлиқ 
муомалаларни ўз вақтида ҳисобда акс эттириш.
 
Корхона соф фойдасининг шаклланиши ва унинг тақсимланишини ўз вақтида ҳисобга 
олиш ҳамда назорат қилиш.
 
9.3. Устав капиталини шакллантириш ва унинг ўзгаришини ҳисобга олиш. 
Устав фонди (устав капитали) таъсис ҳужжатларида белгиланган ҳиссаларнинг (пулда 
ифодаланган ҳолдаги) йиғиндисини акс эттиради. Устав фондига (устав капиталига) ҳиссалар 
шаклида киритиладиган моддий ва номоддий активлар таъсисчилар (иштирокчилар) ўртасидаги 
келишувга кўра баҳоланади, қонунда назарда тутилган ҳолларда эса, баҳоловчи ташкилот 
томонидан баҳоланиши керак.
21
Устав капитали - ҳуқуқлар ва имтиёзлар олиш учун корхона муассислари томонидан 
таъсис ҳужжатларига мувофиқ қўшилган (тўланган) ҳамда корхонанинг хўжалик фаолиятини 
21
“Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш 
ҳақида. 2016 йил 13 апрель. № ЎРҚ-404, 19-модда. 

---

138 
амалга ошириш учун зарур бўлган моддий бойликлар, пул маблағлари ва харажатлар 
мажмуидир.