N. A. Egam berdieva arxeologiya ( 0 ‘quv qo‘llanma)

S a r d o b a la r
bu davr uchun m uhim m e ’moriy obidalardan biri 
boMgan. U shaharlar oraligMda joylashgan karvon saroylar - rabotlar 
yaqinida qurilgan. K o upincha sardoba shu erdagi yagona suv manbai 
boMgan. Bu inshootlar suv y ig ‘gich boMib, unga qor, yomgMr ba’zan 
quduq suvlari maxsus inshootlar orqali to 'p la n ib yoMovchilar uchun 
uzoq muddatga saqlashga moMjallangan. Ular 
gumbazli aylanasimon 
hovuzlar tarzida qurilgan. U erdan suv sizib ketmasligi uchun gMshtlar 
maxsus qorishma - qir bilan terilgan va pardozlangan. 
Q ir
- oliaq,
131

---

qam ish kuli va q ip ig ‘idan tayyorlangan m axsus suv o ‘tkazm aydigan 
qorishm a. 
S ardobalarning k o ‘pchilik qismi bizning davrim izgacha 
saqlanib qolgan.
M o v a ro u n n a h r 
shaharlari 
hayotidagi 
iqtisodiy 
v a
siyosiy 
tangliklar qoraxoniylar davlatida yuz bergan siyosiy tarqoqliklar 
bilan 
bogMiq boMgan. M o ‘g4illar istilosi M o varounnahr 
shaharlari 
hayotida y o m o n
iz qoldirdi. K o ‘pchilik shaharlarning maydoni 
q ishloqlar darajasiga tushib qoldi, b a ’zilari mutlaqo xuvillab qoldi. 
M o v a ro u n n a h r tarixida XIII asrning 20-yillaridan 
in q iro z davri
boshlandi. X IV asrning 20-30 yillarida ham m o ‘g ‘ul!ar tom onidan 
a m a lg a oshirilgan vayronagarchilik hali tugatilmagan, hunarm and- 
chilik, dehqonchilik va savdo-sotiq o ‘zin ing XIII asr boshlaridagi 
darajasiga koMarila olm agandi. Faqat tarix sahnasiga A m ir T em u r 
koMarilgach, X IV asrning 70- у illaridan M ovarounnahrning iqtisodiy 
va siyosiy, h am d a m adaniy hayotida jadal rivojlanish boshlandi. 
T e m u r istilolari bilan bogMiq holda M ovaro u n n ah r shahar hayotida, 
m ark azlash g an
davlat 
sharoitida 
iqtisodiy 
x o ‘jalik n in g
barcha 
ta rm oqlarida, m adaniy hayotning barcha jab h alarid a gullash davri 
boshlandi. Y angidan-yangi shaharlar qad koMardi, ichki v a tashqi 
savdo, b o z o r m unosabatlari izga tushdi. M adaniy hayotda s o m o ­
niylar, qoraxoniylar, va xorazm shohlar davridagidek buy u k o ‘zgarish- 
lar y u z
berdi. N atijad a um u m
bashariyat sivilizatsiyasi 
yuksak 
c h o 'q q ila r g a koMarildi. Rivojlangan o 'rta asrning