O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi falsafa ma’ruzalar matni

kategoriyadir.  Bu  kategoriya  o’zida  qadriyat  ob’ektining  nafaqat  qimmatini,  balki  ijtimoiy  ahamiyatini, 
falsafiy-aksiologik mazmunini, jamiyat va inson uchun qadrini ham ifodalaydi.  
Qadriyat,  baho  va  qadr.  Qadriyatlar  muammosiga  bag’ishlangan  (asosan  rus  tilidagi)  ilmiy-falsafiy 
manbalarning ko’pchiligida qadriyat (tsennost) tushunchasini baho (otsenka) tushunchasi bilan qiyoslash, ularga 
bir xil daraja va ko’lamdagi tushunchalar sifatida qarash hollari uchraydi. Bu ikki tushuncha qiyoslanayotganda, 
qadr  tushunchasi  e’tiborga  olinmaydi.  Balki,  bunday  holga  rus  tilidagi  «otsenka»  va  «tsena»  so’zlarining 
o’xshash ma’noli (ko’proq iqtisodiy) tushunchalar ekanligi sabab bo’lishi ham mumkin. Rus tilida qadr iborasi 
ishlatilmaydi, uning ruscha tarjimasi yo’q. Qadr tushunchasi o’zbek tilida serqirra ma’no va  mazmunga ega, u 
tilimizdagi ba’zi ibora va so’zlarda o’ziga xos sharqona falsafiy mazmun borligidan dalolat beradi.  
Qadriyatning mazmuni va ahamiyati «baho» tushunchasida to’la-to’kis aks etmasligi, turlicha ifodalanishi ham 
mumkin. Qadriyatning haqiqiy qadrini, mazmuni va ahamiyatini bahosiga qarab aniqlash qiyin bo’ladigan hollar 
ham uchraydi. Aslida qadriyatning qadrini bilish, uning ahamiyatini anglab olish va baholash bir-biri bilan uzviy 
bog’liq jihatlarni tashkil qiladi. Qadriyatning ahamiyati anglab olinmasa, qadri to’g’ri tushunilmasa, unga to’g’ri 
baho berib bo’lmaydi.  Aynan shu  ma’noda  qadriyatni baholash  unga  bo’lgan  munosabatni  ham ifodalaydi,  bu 
esa o’z navbatida kishilarning talablari, ehtiyojlari va maqsadlari bilan bog’liqdir. Qadriyatni baholashda qancha 
xilma-xil  maqsad va ehtiyojga ega bo’lgan kishilar ishtirok etsa, uning haqiqiy bahosini  aniqlash ham shuncha 
qiyinlashib boraveradi.