Молия бозори ва биржа иши ўқув қўлланма

 
Ҳисоб – китоб клиринг палатаси
Клирингнинг вазифалари қуйидагилардан иборат: 
битимга доир ахборотни йиғиш, таққослаш, тўғрилаш (тузатиш) 
бўйича операцияларнинг амалга оширилишини назарда тутувчи ўзаро 
мажбуриятларни белгилаш, аниқлаш, ҳисобга олиш; 
битим якунлари бўйича пул маблағларини ўтказиш ва қимматли 
қоғозларни етказиб бериш учун асос бўлувчи ҳужжатларни тузиш 
ҳамда уларни ижро учун жўнатиш; 
пул маблағлари ва қимматли қоғозлар бўйича мажбуриятларнинг бир 
йилнинг ўзида бажарилишини, яъни "тўловга қарши етказиб бериш" 
тамойилига риоя этилишини назорат қилиш, шу жумладан, тузилган ва 
ижро учун юборилган ҳисоб–китоб хужжатларининг ҳаракатини 
назорат қилиш; 
тузилган битим бўйича мажбуриятларнинг бажарилишини назорат 
қилиш; 
савдолар иштирокчилари томонидан қимматли қоғозлар олди – 
сотдисини амалга ошириш учун киритиладиган пул маблаклари ва 
қимматли қоғозларни депонентлашга қабул қилиш; 
савдолар ташкилотчилари (фонд биржалари, фонд бойликлари билан 
биржадан ташқари савдо–сотиқни ташкил этувчи муассасалар)га савдо 
иштирокчиларининг депонентланган қимматли қоғозлари ва пул 
маблағлари ҳақидаги ахборотни тақдим этиш; 
ҳисоб–китоб–клиринг ташкилотларининг аъзолари учун захира 
фондидан маблакларни шартнома асосида бериш йўли билан 
битимларнинг кафолатли ижро этилишини таъминлаш. 
 
Асосий тушунча ва атамалар 
 
Брокерлик фаолияти 
Дилерлик фаолияти 
Ишонч асосида бошқариш
 
депозитарийнинг вазифаси ва 
механизми; реестр юритиш 
тизими; 
номинал сақловчи 
тизими ва вазифаси 
 

---

96 
 
VI – боб. БАНКЛАРНИНГ МОЛИЯ БОЗОРИДАГИ 
ОПЕРАЦИЯЛАРИ 
6.1. Тижорат банкларининг қимматли қоғозлар бозоридаги ўрни