1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

 
“Sodiq”lik dasturlari (Loyalty programms) 
Mijozlar sodiqligini oshirishga qaratilgan tadbirlar mijozlarning firma bilan 
uzoq davr mobaynida aloqa o‘rnatib turishi, hamkorligiga asoslanadi. Bu dasturda 
firma doimiy mijozlarga foydali bo‘lgan bonuslarni taklif etadi. Sodiqlik dasturlarida 
yakuniy bonuslar yig‘indisi asosiy e’tiborda turadi. Bunda mijozlar bir necha haridlar 
amalga oshirib muayyan bonuslarni jamg‘aradi [27,114]. 
Sodiqlik dasturlarida bonusning qiymati va mijozlar uchun ahamiyatliligi 
asosiy o‘rinda turadi. Iste’molchilar uchun eng zarur va yoqimli hisoblangan bonus 
miqdori qanchalik ko‘p bo‘lsa, ular firma tovarlarini harid qilishga shunchalik 
intiladilar. 
Sodiqlik dasturlari ikki yo‘nalishda olib boriladi: 
1.
Oddiy dasturlar: haridlar soni qanchalik ko‘p bo‘lsa, bepul sovg‘alar soni 
shunchalik ko‘p. Masalan aloqa operatorlari abonentlarning o‘z hisoblarini qancha 
ko‘p to‘ldirsalar, ularga ko‘proq bonuslar taqdim etiladi; 
2.
Murakkab dasturlar: bonus ochkolar uzoq davr mobaynida va ma’lum ketma-
ketlikda jamg‘arilishi va bunda bir nechta brendlardan foydalanish ko‘zda tutiladi. 
Masalan, gazeta va jurnallarda e’lon qilinadigan boshqotirmalar javobi uchun e’lon 
qilingan bonuslar ularning bir nechta sonida beriladi. Ularni jamg‘arish uchun esa 
ma’lum vaqt talab etiladi.
Sodiqlik dasturlarining eng asosiy bonuslari quyidagicha bo‘ladi: 
−
tovar yorliqlaridagi 10 ta maxsus kodni to‘plang va yutuqqa ega bo‘ling! 
−
eng ko‘p ball to‘pla va oy yakunida yutuqqa ega bo‘l! 
−
uch oy davomida 100000 so‘mdan haridni amalga oshiring va yutuqqa ega 
bo‘ling! 
 
Sempling (Samling or Tasting) 
Tovarlarning bepul namunalarini mini-o‘ramlarda tarqatishdir. Sempling – 
yangi tovar to‘g‘risida ma’lumot berish va sinov tovarni sotishning qulay yo‘lidir. 
Sempling haridorlarning “noto‘g‘ri harid qilish va pulni bekorga sarflashdan 
qo‘rqish” to‘sig‘ini bartaraf etishning eng samarali yo‘li hisoblanadi. Bu usul odatda 
narxi qimmat tovarlarga qo‘llanilib, tovarlarni namoyish qiluvchi personalni izlash 
bilan bog‘liq harajatlarning tejalishiga imkon beradi. Semplingning turlari: 

---

110 
−
haridorlarga tovar harid qilganda bepul sinash uchun yangi tovar namunasini 
qo‘shib berish; 
−
degustatsiya; 
−
drayv testlar; 
−
demo-versiyalar tarqatish; 
ko‘p uchraydigan sempling-aksiya bepul sigaret tarqatish, kosmetika 
mahsulotlarining “sinash uchun mo‘ljallangan” shakllari(probniklar), bepul 
tarqatiladigan konfet va boshqa konditer mahsulotlari [27,111].