Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti q

2.2.3 Fazoviy tushunchalarni farqlashni tekshirish 
Bolalarning  о‘z  tanasi  haqida  fazoviy  tasavvurlarini  va  fazoviy  gnozis 
hamda  praksisni  о‘ragnishdan  iborat.  Ushbu  topshiriqlar  T.Fotekova  va 
T.Axutina (2001) uslubiyoti asosida о‘tkazildi. 
 

---

61 
1. О‘z tanasi haqida fazoviy tasavvurlarning shakllanganlik 
darajasini о‘rganish 
(3-seriyali vazifalardan tashkil topgan) 
Dastlab bolaning о‘z  yuz tuzilishiga nisbatan tasavvuri, sо‘ngra tanasiga 
nisbatan tasavvuri, ana undan keyin esa о‘z qо‘llariga nisbatan tasavvuri tahlil 
qilinadi.  Quyida  taklif  etilayotgan  vazifalar  seriyasini  о‘tkazishdan  oldin  biz 
dastlab  bola  qaysi  yuz  qismi  yoki  tana  qismini  anglatuvchi  sо‘zlarni  biladi  va 
savol-javobda aynan qaysi sо‘zlardan foydalanishini aniqlab oldik. 
Vazifalarning  1-seriyasi  о‘z  yuzining  alohida  qismlarini  о‘zaro 
joylashuviga baho berish qobiliyatini tekshirishdan iborat. Ushbu vazifa maxsus 
topshiriqlarni bajarish jarayonida (“Kо‘zingni yum va kо‘zing yuqorisida nima 
joylashganini ayt, burningni ostida yoki ustida, tishlaring ostida nima joylashgan? 
Burningni о‘ng tomonida nima bor, qulog‘ingni yonida nima bor va h.k. Dastlab 
vertikal о‘q bо‘yicha, keyin esa gorizontal sath bо‘yicha tekshirildi) о‘tkazildi. 
Vazifalarning 2-seriyasi о‘z tanasi a’zolarinining о‘zaro joylashuviga baho 
berish  qobiliyatini  о‘rganish  maxsus  topshiriqlarni  bajarish  jarayonida  (Sening 
yelkangni yuqorisida nima joylashgan? Kо‘rsat. Tomog‘ing ostida, tizzang ostida 
nima joylashgan” va h.k.) о‘tkazildi. Ushbu tahlil vertikal о‘q bо‘ylab о‘tkaziladi. 
Vazifalarning  3-seriyasi  о‘z  tanasiga  nisbatan  qо‘llarining  joylashuvi  va 
qо‘l  qismlarining  bir  biriga  nisbatan  joylashuviga  baho  berish  qobiliyatini 
tekshirishni  о‘z  ichiga  olib,  ushbu  vazifa  ham  maxsus  namunalar  (Xedining 
standart namunalari : “О‘ng qо‘ling bilan chap qulog‘ingi kо‘rsat”, chap qо‘ling 
bilan о‘ng kо‘zingni kо‘rsat”, “Sening qarshingda о‘tirgan bolaning chap va о‘ng 
tana  qismlarini  kо‘rsat”,“Rasmlarda  kо‘rsatilgan  harakatlarni  takrorla”)  va 
topshiriqlar (“Nima yuqorida joylashgan: yelka yoki tirsak, yelka yoki kaft/bilak 
va h.k.) yordamida о‘tkazildi.