A. Z. Umarov Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi

2 1
,
8 6
% va S 0
2
- 47,73%. Trigonal singoniyali, kul rang, ba’zan 
sarg'ish, qo'ng'ir yashil tusda tovlanadi, shishadek yaltiroq, 
qattiqligi -3 ,5 - 4 , solishtirma og'irligi - 2 ,9 , mo'rt; ulanish tekisligi 
romboedr bo'yicha mukammal. Dolomit ham kalsitga o'xshash keng 
tarqalgan, ayniqsa kembriy davrigacha yuzaga kelgan jinslar 
oralarida yirik qatlamlar hosil qiladi. Dolomit tipik gidrotermal 
temir konlarida magnezit, kalsit, sulfidlar, kvars va boshqa 
minerallar bilan birga uchraydi. Dolomit qurilish materiali sifatida 
ishlatiladi.
Malaxit 
- Cu
2
[C 0
3
](0 H )2. Yunoncha «malaxe» gulxayri 
demakdir. Shu o'simlik rangiga o'xshashligi uchun nom berilgan 
bo'Isa kerak. Tarkibida - CuO - 71,9%, S 0
2
- 19,9%, N20 - 8,2% 
miqdorida aniqlangan. 
U 
monoklinal 
singoniyali. 
Tabiatda 
buyraksimon radial shu’la kabi tuzilgan; ba’zan oqiq shakldagi 
massa holida ham uchraydi. Ba’zan konsentrik zonal tuzilishda 
bo'ladi. Malaxit yashil rangli, yaltirashi shishadek, olmosdek, 
ba’zan tolasimonlari ipakdek. Uning qattiqligi 3,5-4, solishtirma 
og'irligi 4, ulanish tekisligi mukammal. Malaxit mis sulfid 
konlarining oksidlanish zonalarida uchraydi.
26-rasm .
97

---

Malaxit bilan yoMdosh mineral sifatida azurit, xrizokolla, 
tenorit, kuprit, sof mis va boshqalar bilan birga paragenetik 
assotsiatsiya hosil qiladi. Malaxit bezak buyumlar tayyorlashda 
ishlatiladi.
A zurit — Сиз[СОз
] 2
(OH)2. Nomi fransuzcha; «azure» -
havorang demakdir. Tarkibida - CuO -69,2% , S 0
2
- 25,6%, N20 -
5,2% bo‘ladi. U monoklinal singoniyali, tabiatda kalta ustuncha yoki 
prizma, qalin tabletkasimon shakllarda topilgan. Azuritning rangi 
to‘q ko‘k, havorang, yaltirashi shisha kabi. Uning qattiqligi 4, 
solishtirma og‘irligi 3,9; ulanish tekisligi mukammal emas. U sulfid 
konlarining oksidlanish zonalarida yuzaga keladi.
Azurit va malaxit odatda birga uchrashadi. Ammo miqdori 
bo‘yicha malaxit keng tarqalgan.