Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент тиббиёт академияси

ТЕЛЕГРАММ КАНАЛ «ВРАЧИ УЗБЕКИСТАНА» - https://t.me/vrachi_uzbekistana
 
85 
Суяк қ а д о ғ и т у р л а р и (бирламчи ва иккиламчи битиш). Синган 
суякнинг битиши қадоқ хосил бўлиши билан кечади. У қуйидаги турларга 
бўлинади: периостал (ташқи) қадоқ, асосан суяк пўстлоғидан ташкил топади; 
эндостал (ички) қадоқ, эндостдан шаклланади; интер-медиар қадоқ, компакт 
қават оралиғидаги ёриқни тўлғазади; параоссал қадоқ, суяк бўлаклари орасида 
ингичка тўсиксимон, икки томони уланган толалар шаклланади (53-расм). 
Суяк бўлаклари холати (силжиш даражаси, бўлакларнинг бир-бирига 
нисбатан жипслиги, фиксациянинг махдамлиги) суяк тўқима-сининг турли 
тикланишларига мух.ит яратади. Агар бўлаклар яхши репозиция қилинган 
бўлса, бир-бирига зич тегиб турса ва маркам тах гакачланган бўлса, битиш 
минимал периостал қадоқ, ва асосан интермедиар қадоқ, хисобидан амалга 
ошади. 
Суяк қадоғининг ҳар бир тури ўзига хос физиологик аҳамиятга эга. 
Масалан, периостал ва эндостал қадоқ, вақтинчалик тузилма бўлиб, суяк 
битганлигига кафолат бермайди. Бу суяк қадоқлари турларининг аҳамияти 
(айниқса, периостал қадоқнинг) суяк бўлакларини синган жойида махкам 
ушлаб туриш ва суяк регенератининг тез ҳосил бўлиши-га имкон яратишдир. Суяк 
бўлаклари 
орасида 
харакатнинг 
пайдо 
бўлиши 
унда 
қон 
микроциркуляциясининг бузилишига олиб келади. Бу суяк регенерациясини 
сусайтиради. Бундай мухитда регенератда тоғай тўки-маси кўпроқ ривожланади. 
Васкуляризациянинг сустлиги тоғай тўқима-си борлигига ва интерстициал 
ўсишига шароит яратади. Тоғай қадоғи суяк бўлаклари орасида харакат 
йўқолса ва етарли васкулиризация бўлса, суяк тўқимасига алмашинади. 
Суякнинг битиши икки типда амалга ошиши мумкин: бирламчи ёки 
иккиламчи битиш. Суяк бўлак-ларининг бирламчи битиши интермедиар қадоқ 
хисобидан бўлиб, бўлаклар зич махкамланиб, мутлақ харакат йўқотилгандан 
сўнг ривожланади. Интер-медиар қадоқ, бириктирувчи тўқима негизида 
ташкил топиб, ундаги қон томирлар асосан периост томонидан интермедиар 
ёриққа ўсиб киради. Суякнинг хосил бўлиши десмал типда бўлиб, тоғай
босқичини босиб ўтмайди. Суякнинг битиши қайси турда бўл- 
53-расм. 
Суякнинг қадоқ; қисмлари. — периоостал; — эндостал; — интермедиар; 4— параоссал. 

---