5-mavzu. Iqtisodchi-pedagoglarni tayyorlashning pedagogik-
psixologik asoslari
Shaxsning individual psixologik xususiyatlari: kasb tanlashda xarakter,
temperament va kasbiy qobiliyatlarning ahamiyati. Kasbiy qobiliyatning asosiy turlari.
Shaxs va uning individual-psixologik xususiyatlari tushunchasiga kiruvchi sifatlar:
temperament, xarakter va qobiliyatlar – shaxsning individual psixologik hamda
individual tipologik xususiyatlarining tavsifi ekanligi. Individual va guruh sharoitida
shaxsni professional kasbga yoʻnaltirishning oʻziga xos afzalliklari va qiyinchiliklari.
Auditoriya – oʻziga xos ijtimoiy guruh ekanligi: tinglovchilarning tiplari. Auditoriya
bilan ishlashning ijtimoiy psixologik shartlari. Ijtimoiy psixologiyada faol oʻqitish
metodlari va uni kasbiy tayyorgarlik jarayonlarida qoʻllash imkoniyatlari. Iqtisodchi-
pedagogi uchun temperamentni boshqarishning ahamiyati. Xarakter – shaxsning
orttirilgan xususiyatlari majmui ekanligi, uni shakllantiruvchi ijtimoiy omillar,
professional jihatdan oʻzini oʻzi namoyon etish va rivojlantirish jarayonida xarakterni
boshqarish va fe’l-atvorni oʻzgartirish muammosi. Professional qobiliyatlarning shaxs
tugʻma layoqati hamda ta’lim-tarbiya jarayonining mazmuniga bogʻliqligi. Kasbiy
qobiliyatning bilim, malaka hamda koʻnikmalar orttirish jarayonlari bilan bogʻliqligi.
Kasbiy qobiliyatning asosiy turlari: qiziquvchanlik, bilish hamda tushuntira olish
qobiliyatlarini professional faoliyatda namoyon boʻlish shartlari. Kasbiy qobiliyatlarni
oʻstirishda pedagog shaxsining roli.
6-mavzu. Kasbiy psixologiyada kasblar klassifikatsiyasi
Shaxs sifatlarining kasb talab qilgan sifatlarga mutanosibligi muammosi. Kasbiy
saralash va professional tarbiyada qoʻllaniladigan psixologik yondashuv va tekshiruvlar.
Professiogramma, psixogramma, karerogrammaning kasbiy saralash va professional
tanlovdagi roli. Kasb formulasi. Professiogramma – u yoki bu kasbga qoʻyiladigan
talablardan kelib chiquvchi shaxsga xos bilim, malaka va koʻnikmalarning
uygʻunlashgan
yigʻindisi
ekanligi;
psixogramma
– faoliyatning psixologik
xarakteristikalari tasnifi boʻlib, mazmunan kasb egasi boʻlmish shaxsdan talab
qilinadigan xususiyatlarni ifodalovchi xususiyatlar ekanligi; karerogramma – bu
mutaxassisni muqim bir ishda va joyda samarali natijaga erishishida bosib oʻtadigan
yoʻli uchun zarur boʻladigan bilim hamda malakalar toʻgʻrisidagi tasavvurlari
jamlanmasi (tuzilishi) ekanligi. Psixologik adabiyotlarda trudogramma tushunchasiga
berilgan ta’riflar. Kasb formulasi: Ye. Klimov tomonidan ta’rif berilgan kasblarning toʻrt
xil darajasi va besh xil toifasi: inson-tabiat, inson-texnika, inson-inson, inson-belgilar
tizimi, inson-badiiy obraz va b.q. Professiografiya va konkret kasb formulasi.
Do'stlaringiz bilan baham: |