Hujjatlashtirish va inventarizatsiya Reja

 
6.3. Hujjatlar rekvizitlari va ularni rasmiylashtirish 
Har bir hujjat shunday rasmiylashtirilgan bo‘lishi kerakki, unda amalga 
oshirilgan muomalalar haqida to‘la - to‘kis fikrga ega bo‘lish va uning isbotlovchi 
kuchini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan barcha ma’lumotlar mavjud bo‘lsin. 
Hujjatlarning tarkibiy unsurlari hisoblangan bu ma’lumotlar uning 
rekvizitlari
deb 
nomlanadi. Rekvizit (lotincha reqnisitum) - bu kerakli, talab qilinadigan degan 
ma’noni anglatadi. 
Hujjatlarning rekvizitlari hisob obyektlariga nisbatan belgi rekvizitlari va 
mazmun rekvizitlariga bo‘linadi. 
Belgi rekvizitlari hisob obyektlarini (asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar b.) 
aks ettiradi. Mazmun rekvizitlari hisob obyektining tavsifini ochib beradi (ulchovi, 
navi, hajmi va b.). Ahamiyatliligi bo‘yicha rekivizitlar majburiy va ko‘shimcha 
rekvizitlarga bo‘linadi. Majburiy rekvizitilar har bir dastlabki hujjatda bo‘lishi shart. 
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risi”dagi Qonunga binoan dastlabki hujjatlarning 
zaruriy rekvizitlari bo‘lib quyidagilar hisoblanadi: 
−
korxonaning nomi; 

---

−
hujjatning nomi va nomeri, uning tuzilishi sanasi hamda joyi; 
−
xo‘jalik muomalalarini nomi, mazmuni va miqdoriy o‘lchovi (natura va pul 
ko‘rinishida); 
−
ma’suliyatli shaxslarning shaxsiy imzolari. 
Rekvizitlar quydagicha turkumlash mumkin: 
15-chizma. Hujjatlar rekvizitlarining turkumlanishi 
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasining «Elektron hujjat aylanishi 
to‘g‘risida»gi qonuning 6-moddasiga muvofiq elektron hujjatning majburiy 
rekvizitlari quyidagilardan iborat: 
✓
elektron raqamli imzo; 
✓
elektron hujjatni jo‘natuvchi yuridik shaxsning nomi yoki elektron hujjatni 
jo‘natuvchi jismoniy shaxsning familiyasi, ismi, otasining ismi; 
✓
elektron hujjatni jo‘natuvchining pochta va elektron manzili; 
✓
hujjat yaratilgan sana.
Zarur hollarda hujjatlarga qo‘shimcha rekvizitlar kiritilishi mumkin. Bular: 
mazkur xujalik muomalasida ishtirok etayotgan korxona (tashkilot, muassasa, bank, 
xaridor) nomi, va manzili xo‘jalik muomalasining amalga oshirish uchun asos 
bo‘luvchi hujjat va sh.o‘.