Asosiy qoidalar

BEShINChI BO‘LIM 
JINOYAT NATIJASIDA YETKAZILGAN MULKIY ZIYONNI QOPLASh
33-bob. JINOYAT PROTSESSIDA FUQAROVIY DA’VO. BOShQA MULKIY UNDIRIShLAR
275-modda. Jinoyat protsessida ko‘riladigan fuqaroviy da’volar
Bevosita jinoyat tufayli yoki aqli noraso shaxsning ijtimoiy xavfli qilmishi natijasida fuqarolarga
va yuridik shaxslarga yetkazilgan mulkiy ziyonni qoplash, shuningdek jabrlanuvchini dafn etish yoki
uning statsionarda davolanish xarajatlarini hamda sug‘urta tariqasida unga to‘langan pul, nafaqa
yoki pensiya pulini undirish to‘g‘risidagi fuqaroviy da’volar jinoyat protsessida ko‘riladi.
Fuqaroviy da’voning sudlovga tegishliligi bu da’vo qo‘zg‘atilgan jinoyat ishining qaysi sudlovga
tegishliligiga qarab aniqlanadi.
276-modda. Fuqaroviy da’voni qo‘zg‘atish
Jinoyat tufayli yoki aqli noraso shaxsning ijtimoiy xavfli qilmishi natijasida o‘zini mulkiy ziyon
ko‘rgan deb hisoblovchi shaxs yoxud uning vakili jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan paytdan boshlab to sud
tergovi boshlangunga qadar fuqaroviy da’vo qo‘zg‘atishga haqlidir.
Jinoyat sodir etish yoki aqli noraso shaxsning ijtimoiy xavfli qilmishi natijasida mol-mulki
yo‘qolgan yoki shikastlangan shaxs vafot etgan taqdirda uning merosxo‘rlari jinoyat protsessida
fuqaroviy da’vo qo‘zg‘atish va uni quvvatlash huquqiga ega bo‘ladi.
Fuqaroviy da’vo yozma shaklda ham, og‘zaki shaklda ham qo‘zg‘atilishi mumkin. Og‘zaki da’vo
arizasi bayonnomaga yozib qo‘yiladi.
Jinoyat protsessida fuqaroviy da’vo qo‘zg‘atish, uni ko‘rib chiqish va hal qilish uchun davlat boji
undirilmaydi.
Jinoyat protsessida fuqaroviy da’vo qo‘zg‘atmagan shaxs, shuningdek da’vosi ko‘rilmasdan
qoldirilgan shaxs uni fuqaroviy sud ishlarini yuritish tartibida qo‘zg‘atishga haqlidir.
277-modda. Fuqaroviy da’vogar deb e’tirof etish
Fuqaroviy da’vo qo‘zg‘atilgan hollarda sodir etilgan qilmish oqibatida shaxsga mulkiy ziyon
yetkazilgan deb hisoblasa, uni fuqaroviy da’vogar deb e’tirof etish to‘g‘risida surishtiruvchi, tergovchi
qaror, sud esa ajrim chiqaradi. Qarorning yoki ajrimning nusxasi da’voni qo‘zg‘atgan shaxsga yoki
uning vakiliga taqdim etiladi. Bunda fuqaroviy da’vogarga ushbu Kodeksning 
57-moddasida
nazarda tutilgan huquq va majburiyatlar, fuqaroviy da’vogar deb e’tirof etish rad qilingan shaxsga
esa, qaror ustidan shikoyat qilish tartibi tushuntiriladi.