Ўрта ма кта бни нг 10- 11- синфлари учун дарслик

26. О дам билан о да м си м о н м ай м ун л ар н инг сиелетн аа бош мнясн.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

А н т р о л о г е н е э н м ҳ д р д н д т гя н т и р у в ч и к у ч я а р
59
баъзн хусусиятлари бўйича одамга^ яқин туради. Бош скелетининг тузилиши, 
қўл-оёқларининг катта-кичиклиги жиҳатидан гориллага қараганда шнм- 
панзе одамга к ў п р о қ ўхшайди. Орангутанда, худди одамдагидек, 12 жуфт 
қовурға бўлади. Гиббон бош скелетининг тузилиши (шакли текисланиб кел- 
гани), к ў к р а к қафясининг ясснлиги в бошқя баъзи белгилари билан одамни 
эслатади. Маймунларнинг қайси бири одамга бошқаларидан кўра кў п р о қ 
яқин туришини айтиш қийин, кўп олимлар шимпанзе я қ и н р о қ туради, деб 
тахмин қиладилар. Хозирги маймунлардан биронтаси ҳам одамнинг бевоси- 
та аждоди эмас.
Одам билйн одамсимон маймунлар ўртасида сифат жиҳатдан муҳим 
фарқ бор. Одам ҳаётининг асосини коллективдаги меҳнат фаолияти, курол- 
лар яратиш ва уларни ишлатнш таш кнл этадн.
Одам жамиятда яшайди ва жа мият қонунларига, яъни социал қонунлар- 
га бўйсунади. У онг ва маъноли н у т ққ а эга бўлиб, шу туфайли инсонлар 
билан мулоқатда бўлади, меҳнат тажрибасини бошкаларга ўргатади ва 
тўплаб боради. Одам умумлаштирилган ҳолда, хаёл билан фикрлашга, фан 
ва санъатни ривожлантиришга кодир Одамга хос бўлган ана шу барча фа - 
эилатларнинг ривожланиб, камол топиши киш илик жамиятининг ривожла 
ннши билан узвий боғлик.
1. Одам хайвондан пайдо бўлга нлигини ка нд а й илмий далиллар исботлайди? 2. Одам 
л .
хайаондан пайдо бўл га нл и ги ни кўрсатупчи ка нд а й далилларни Д а р в и и энг мухим 
£  
деб хисоблаган? Нима учун? 3. Одам билан одамсимон маймуиларнинг ўхш а ш л и к 
белгиларини кўр са ти н г. 4. Одам билан одамсимон м айм унлариинг тузи ли ш и д а ги ф арк- 
л. 
ни кўр са тин г. 5 Одам билан одамсимон маймунлар олий нерн фаолиятидаги ф арк 
нимадан иборат? Бу ф аркни кандай туш ун тир иш мумкин?