Ўрта ма кта бни нг 10- 11- синфлари учун дарслик

Ҳ оэир ги одам фаолиатинимг барча еоқаларида улкан муааффацидтларга эриш ди; у иосмосни 
Ч ж адал эабт этм оқд а.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

56
О д а м п а й д о б ў л и ш и
Учинчи қо во қ
К ул о к супраси
1
Олти Оилмя 
эм б р и о н д *
од ам « у
1
и
қуш лар
м ў э и д а
21. О дамдагм рудм м ентлар.
Ч у в а л ч а и г с и м о н ў с и м т а л и к ў р и ч в к
Ж у н л и о д а м
/
! \
22. О дам да
г
Думли
б о л а
тўртта (камдан-кам ҳолда бешта) умурткадан иборат. Одам кўричагининг 
чувадчаигсимон ўсимтаси — аппендикс дастлабки ахамиятини йўкотган, та- 
дайгина сут эмиэувчи ҳайвонлардя бу ўсимта овкатни ҳазм кидишда иш 
тирок этади. Кўзнинг ички бурчагида (кушдар, судралиб юрувчидарда яхши 
ривожданган) учинчи ковок рудименти сакланиб кодган 
Одамда хам- 
маси бўлиб 90 тадан ортик рудимент бор.
Камдан-кам холда одам атавизмлар билан: думли, т а наси ж ун билан 
қалин копланган, ортнкча эмчакли бўлиб туғилади 
Н Ц Бу фактларнинг 
хаммасини факат одам ҳайвондан пайдо бўлганлиги оилан тушунтириш 
мумкин.
Одам ва ҳайвонлар эмбрионининг ривожлакишидаги ўхшаш лик. Одам 
хам, худди ҳайвонлар сингари, уруғланган тухумдан ривожлана бошлай- 
ди. Уруғланган тухум бўлиниб, тўкималар хосил бўлади ва улардан орган- 
лар пайдо бўла боради. Одам эмбриони кўп белгилари жиҳатидан бошка 
умурткалилар эмбрионига ўхшайди. Унда худди балик эмбрионидаги син- 
гари жабра ёриклари пайдо бўлади [1зД одам эмбрионининг юраги девор 
лари уриб турадиган найдан иборат бўлади; тухум кўю вчи умурткалилар 
даги каби клоака бор. Одам эмбриони 1,5— 3 ойлик бўлганда умуртка по- 
ғонасининг дум бўлими сеэиларли даражада ривожланган бўлади. Одам 
бир ойлик эмбрионининг мияси бешта мия пуфагидан иборат бўлиб, ба 
л и к миясига ўхшайди. Катта ярим шарлар аста-секин миянинг бошка бў- 
лимларига сурилиб боради. Катта ярим шарлар пўстлоғида миянинг юза 
сини кенгайтирадиган эгатлар ва пушталар хссил бўлади Ш в а нихоят, мия 
одам учун хос бўлган тузилишга киради.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

О д а м қа й в о н д а н п а й д о б ў л га н л и г и н и н г д а л и л л а р и
57
у ч қ а ф -
ТЎРТ 
6 в ш ,
ч л и
қ а ф г а л и
қ а ф > а л и