S yunusov, Z. Abdiyev

 

---

88-rasm.
Bodring ko‘chatlarni stelajlardagi kassetalarda 
yetishtirish (chapda) oziqli kubiklarda (o‘ngda) 
 
Bu aylanishlarni boshlarida tashqi muhit harorati yuqori bo„ladi 
va bu davrda isitishga zaruriyat bo„lmaydi. SHuning uchun bu ayla-
nishda ko„pincha bodring urug„i to„g„ridan-to„g„ri issiqxona tup-
rog„iga ekib yetishtiriladi. Bodring ko„chati bu aylanishlar uchun ay-
rim xollardagina yetishtiriladi.
Issiqxonalarda kuzgi-qishki va o„tuvchan aylanish mavsumlari 
uchun pomidor va bodring ko„chatini yetishtirishda, qishki-bahorgi 
aylanish uchun ko„chatlarni o„stirishdagi kabi ko„p umumagrotexnik 
xarakterdagi ishlar bajariladi. Bular jumlasiga: pro-filaktik va karan-
tin chora-tadbirlari, urug„ni ekish oldidan tayyorlash, tuproq aralash-
masini, oziqali kubik va tuvakchalarni tayyorlash, tuvakchalar o„l-
chami, urug„ni ekish me‟yorini belgilash va boshqa tadbirlar kiradi. 
Ammo, yozning issiq kunlarida haroratni sozlab bo„lmaydi. 
Quyosh radiatsiyasi kuchli bo„lganligi uchun ko„chatlarni tarqatib 
joylashtirishga zaruriyat qolmaydi. Haroratni yuqori va yorug„likni 
yetarli bo„lishi ko„chatlar rivojlanishiga sezilar-li darajada ta‟sir etib, 
pomidor ko„chatlarni etilish muddati 30-40 kun, bodringniki – 15-28 
kungacha davom etishini saqlab qoladi. 
Issiqxonada yuqori harorat ta‟sirida tuproqdan suvni parlanishi, 
o„simlikning transpiratsiyasi kuchayadi. Bu tez-tez va katta me‟yor-
da sug„orishlarni qo„llashni taqozo etadi. Tuproq tarkibida namlikni 
ko„p bo„lishi ko„chatlarni qorason kasalligi bilan zararlanishini ku-
chaytiradi. Shu sababli pomidor ko„chatini kuzgi-qishki va o„tuv-

---

chan aylanishlar uchun yetishtirish oldidan tuproq, inventar, idishlar 
sinchkovlik bilan zararsizlantirilishi, shuningdek, o„simliklarni shu 
kasallik bilan zararlanishi muntazam ravishda kuzatib turilishi zarur. 
Kasallik belgilari paydo bo„lsa kaliy permanganatni 130 g mi 10 l 
suvga aralashtirilib ko„chatlar sug„orilishi kerak. 
Issiqxonalarda kuzgi-qishki va o„tuvchan aylanish davrlari 
uchun pomidor ko„chati tayyorlashning muhim xususiyatlaridan biri, 
ko„chatlarni virus tashuvchi hasharotlardan himoya qilishdir. Iyul-
avgust oylarida tomatdosh ekinlarni zararlaydigan virus tash-uvchi 
shira va saraton chirildog„ining (sikadka) uchishlari jadallashishi ku-
zatiladi. Shu munosabat bilan pomidor ko„chati tuvakchalar joylash-
tiriladigan egatlar ustiga katta hajmli tonnel qurilib, qalin to„r yoki 
doka bilan qoplanadi. 
Shu sababli ko„chat yetishtiriladigan issiqxona yoki ko„chat 
yetishtiriladigan bo„limi yaqinida ochiq maydonda kartoshka yoki 
tomatdosh sabzavotlarni yetishtirish maqsadga nomuvofiqdir. 

---