Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 3)

Energiya
 
va oqsillarga talablar (kunlik qiymati)
5 haftalik buzoqqa 
kuniga 22,7 MJ almashinuvchi energiya (AE) talab etiladi. Ushbu davrda buzoq kuniga 
0,5 kg konsentrat (5,7 MJ AE) va 0,2 kg pichan (2,3 MJ AE) iste’mol qiladi. Bu shuni 
anglatadiki, kuniga 5 litr sut yoki 750 g sut o’rnini bosuvchi (14,3 MJ AE) 5-xafta 
davomida buzoq uchun energiya talabini to’liq qoplash uchun yetarli. Faqat buzoq 
hayotining beshinchi haftasidan boshlab kontsentratlar va pichan iste’mol qilish 
ko’payadi. Ushbu bosqichda ichish uchun sut o’rnini bosuvchi kontsentratsiyasini 
kamaytirish, shuningdek o’simlik oqsillaridan iborat sut almashtirgichlardan 
foydalanish mumkin. 6-haftadan boshlab buzoqlarni sutdan asta-sekin ajratish 
boshlanadi. 
Sutni ad libitum (xohlagancha) iste’mol qilishda hayvonning kuniga ichadigan 
miqdori 12-15 litrgacha ko’payishi mumkin (buzoqning og’irligiga qarab). Sutning 
harorati juda muhim 
(buzoqlarni sovuq sut bilan boqmang !!!)
.Buzoqlarni boqish 
uchun to’laqonli sut almashtirgichdan foydalanish quyidagicha amalga oshirilishi 
mumkin: 

---

153 
NIMA YAXSHI: SUT YOKI SUT O’RNINI BOSUVCHI?
Hayotining birinchi haftalaridagi (5-haftagacha) yosh hayvonlarni to’laqonli sut 
yoki faqat sut oqsilidan iborat sut o’rnini bosuvchi berilishi kerak, ammo hech qanday 
holatda o’simlik oqsillari aralashganini emas! Shuning uchun, agar fermer xo’jaligi 
tarkibida faqat sut oqsili bo’lgan yuqori sifatli sut o’rnini bosuvchini sotib olish 
mumkin bo’lsa (va aksariyati yog’siz sut kukuni) va uning narxi to’laqonli sutga 
qaraganda arzonroq bo’lsa, unda sut o’rnini bosuvchidan foydalanish yaxshiroq va 
foydalidir. Aks holda, to’laqonli sut bilan boqish kerak. 
To’laqonli sutning kamchiligi mikroelementlarning yetishmasligida, ayniqsa 
temir moddasini. Shuning uchun, buzoqlarni sut bilan boqishda, hayotning birinchi 
kunlari va haftalarida qo’shimcha temir moddasi berish kerak. Sut o’rnini 
bosuvchilarda moddalar odatda kerakli miqdordagi temirni, shuningdek boshqa 
elementlar va vitaminlarni o’z ichiga oladi. Hayvon tobora ko’proq ozuqani iste’mol 
qilar ekan, yemlardan vitaminlar va mikroelementlarni tobora ko’proq oladi. 
Hayotining 6-haftasidan boshlab hayvonlar o’simlik oqsilini o’z ichiga olgan 
arzonroq sut o’rnini bosuvchilarga o’tkazilishi mumkin. Bu vaqtga kelib oshqozon 
allaqachon o’simlik oqsillarini hazm qilishga moslashgan edi. 

---

154