Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 3)

 
01:03 / 
Eng qimmatbaho xususiyat - bu immunoprotektiv ta'sir. Buning sababi B 
hujayralari yuzasida hosil bo'lgan oqsil turi bo'lgan immunoglobulinlarning yuqori 
konsentratsiyasi. Ularning faol ishlab chiqarilishi antigenlar tanaga kirganda 
boshlanadi. Immunoglobulinlar immunitet tizimining turli kasalliklarga chidamliligida 
muhim rol o'ynaydi. 
Muhim! Og'iz suti tarkibida barcha ma'lum bo'lgan immunoglobulin turlari - IgA, IgG, 
IgD, IgE, IgM topildi. Eng yuqori kontsentratsiya nafas olish va ovqat hazm qilish 
tizimlarining immuniteti uchun mas'ul bo'lgan IgAda uchraydi. Aynan shu 
immunoglobulin deyarli bola tanasi tomonidan ishlab chiqarilmaydi va tashqi ishlab 
chiqarish uchun eng yaxshi variant sigir suti hisoblanadi. Shuning uchun, ko'plab 
pediatrlarga ushbu mahsulotni bolaning ovqatlanishiga kiritish tavsiya etiladi. 
Bundan tashqari, ko'p miqdorda sitokinlar, shu jumladan interferon mavjud. 
Ular immunitet hujayralarining bir-biri bilan o'zaro ta'siri uchun javobgardir. 
Sitokinlarni ishlab chiqarish faqat tarkibida bo'lgan laktoferrin mavjud bo'lganda 
mumkin. 
 
BIRINCHI HAFTALAR: XOHLAGANCHA SUT
An’anaviy buzoqlarni boqish sxemalari ba’zi hayvonlarda ozuqa 
yetishmovchiligini keltirib chiqaradi, chunki bu hayvonlarni kontsentrat va pichanni 
ertaroq iste’mol qilishga undaydi, shuning orqasidan katta qorin rivojlanadi. Ammo 
Yevropa va Amerika Qo’shma Shtatlaridagi ko’plab ilmiy muassasalar tomonidan olib 
borilgan so’nggi tadqiqotlar buning teskarisini ta’kidlamoqda: tug’ilish paytidan 
boshlab ad libitum (xohlagancha sut) bilan oziqlanadigan buzoqlar hech qanday 
cheklangan holda oziqlanadigan buzoqlarga qaraganda kamroq konsentrlangan ozuqa 
va pichan iste’mol qilmaydi. 
Bundan tashqari, sutning mahsuldorligi uchun hal qiluvchi bo’lgan yelinning 
parenximatoz to’qimalarining shakllanishi, g’unajinlarni intensiv oziqlantirish bilan 
(2-haftadan 8-haftagacha) bir necha marotaba yaxshiroq sodir bo’ladi. 8-haftadan 
keyin oziqlanish intensivligining o’zgarishi endi bu jarayonga umuman ta’sir qilmaydi. 
Ko’p sonli tajribalar shuni ko’rsatadiki, intensiv oziqlanadigan hayvonlar yelinining 
parenximatoz to’qimalarining maydoni cheklangan holda oziqlangan buzoqlar 
yelinining to’qimalariga nisbatan 6 baravar ko’p. Kelajakdagi mahsuldorlikning farqi 
har laktatsiya uchun 300 dan 1400 kg gacha ko’p sutni tashkil qilishi mumkin! 
Xo’sh, hayotining birinchi haftalarida buzoqlarga qancha ozuqa kerak? 2 
haftalik buzoqning energiyaga ehtiyoji 18,8 MJ metabolizmga yaraydigan energiyani 
tashkil etadi (tiriklik uchun energiya ehtiyoji va 600 g kunlik vazn ortishi, agar 
buzoqlar past haroratda saqlansa, bu talab 15% ga oshishi mumkin). Ushbu bosqichda 
hali ham buzoq juda oz miqdordagi konsentrat va pichan yeyaptimi? U uchun yagona 
energiya manbai to’laqonli sut yoki to’laqonli sut o’rnini bosuvchi bo’lib qoladi. 

---

152 
Buzoqni energiya bilan ta’minlash uchun unga kuniga taxminan 7 kg sut yoki 1 kg sut 
o’rnini bosuvchi bilan boqish kerak (jadvalga qarang).