Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълимвазирлиги мирзо улуғбек номидаги

MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARGA 
EKOLOGIK TARBIYA BERISH USULLARI 
Raximova Surayyo, Oqilova Kamola 
SamVXTXQTMOI o„qituvchilari 
 
Bashariyat orzusi bo‗lmish barkamol avlodni tarbiyalash koinot atalmish 
ulkan ekologik tizimning xatosiz ishlashiga ma‘lum bir ma‘noda bog‗liqdir. 
Prezident I.A.Karimov ekologiya masalasiga alohida to‗xtalib, «Ekologiya har bir 
fuqaroning va oilaning maxsus e‘tibor zonasiga aylanishi zarur», deb ta‘kidlashi 
ham bejiz emas. 
Xalqimizning «Sog‗ tanda-sog‗lom aql», degan naqli asrlar davomida 
avloddan-avlodga o‗tib kelmoqa, chunki atrof-muhit tozaligi, tabiat sofligi, 
go‗zalligi, boyligi insonning go‗dakligidanoq sog‗lom, jismonan baquvvat, aqlan 
yetuk bo‗lib o‗sishida muhim ahamiyatga ega. 
Tabiatning rang-barangligi, foydali va zararli tomonlarini tanishtirib borish 
bilan birga, uni asrab-avaylash, rivojlantirish, boyitish lozimligini, buning uchun 
har birimiz mas‘ul ekanligimizni va mehnat qilishimiz lozimligini ta‘kidlaymiz. 
Ekologik tarbiya, asosan, tabiat haqidagi tasavvurni shakllantirish orqali 
tabiat bilan tanishtirish, mehnat mashg‗ulotlarida berib boriladi. «Bolajon» 
tayanch dasturida berilgan mavzularga qo‗shimcha qilib, go‗zal yurtimizga xos 
jonli va jonsiz tabiat, o‗simliklar va hayvonot dunyosi haqida tasavvurlar 
shakllantirib boriladi. Ekologik ta‘lim-tarbiyani bolalar ongida shakllantirishda 
bolalarni tabiat bilan tanishtirish, jonli mavjudodlarga qiziqtirish, ularga nisbatan 
ehtiyotkorona munosabatni, ularni parvarish qilishda kattalarga yordam berish 
hamda o‗simlik va hayvonot dunyosidagi ayrim hodisalar bilan tanishtirishdan 
iboratdir.
Bolalar bog‗chasi uchastkasida bolalarga tabiat hodisalarini (yomg‗ir yoki 
qor yog‗ayotgani, quyosh nur sochayotgani, shamol esayotgani), ko‗katlar, 
daraxtlar va ularning farqlovchi belgilarini (ko‗kat-past, ko‗k; daraxt-baland, 
uning barglari ko‗p) ko‗rish va aytishni o‗rgatish nazarda tutiladi. 
Maydonchaga uchib keluvchi qushlar bilan, ularning hatti-harakatlarining 
ayrim xususiyatlari bilan (uchadi, daraxtga qo‗nadi, cho‗qiydi, tovush chiqaradi) 
tanishtirish ham qushlarga nisbatan oqibat hissini tarbiyalaydi. 
Tabiat burchagida: bolalarga xona o‗simliklari, qafasdagi qushchalarni 
ko‗rsatib, ularning nomini aytishni, o‗simliklarga suv quyish, qushchalarga ozuqa 
va suv berish, ular uchun in yasash, ularni parvarish qilish o‗rgatiladi.