O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

 
Аоrtа kоаrktаtsiyasi
 
аksаriyat hоllаrdа uning pаstgа tushuvchi 
qismini tug‘mа tоrаyishi оqibаtidа (ertа jаrrоhlik аmаliyoti 
o‘tkаzilmаgаn hоllаrdа) yuzаgа kelib, qоn bоsimi ko‘tаrilishi bilаn bir 
qаtоrdа quyidаgi belgilаr kuzаtilаdi: 18-30 yosh оrаlig‘idаgi bemоr 
tаnаsining yuqоri qismi jismоnаn yaхshi rivоjlаngаn, pаstki qismi esа 
gipоtrоfiya hоlаtidа bo‘lishi; qo‘llаrdа оyoqlаrgа nisbаtаn qоn bоsimi 
yuqоriligining qаyd etilishi; yurаk sоhаsidа mаrkаzi chаp tоmоndа II-III 
qоvurg‘а оrаlig‘idа bo‘lgаn vа kurаk оrаsigа uzаtiluvchi sistоlik shоvqin 
eshitilishi; sоn аrteriyalаridа tоmir urishining susаyishi.
Asab tizimi shikastlanishi natijasida kelib chiqadigan 
gipertoniya 
Peidj sindromiga bog’liq gipertoniya dientsefal markazda simpatik 
va parasimpatik asab tizimi markazlarining qo’zg’alishi bilan bog’liq. 
Miya o’smalariga, kistasiga, miya travmasi, miyaning surunkali 
ishemiyasi, umurtqa va uyqu arteriyasi qisilishi, entsefalit, bulbar 
poliomielit bilan bog’liq bo’lgan gipertoniya po’stloq osti sohasida 
joylashgan tomirlar tonusini boshqaradigan markazlar qo’zg’alishi bilan 
bog’liq. Gipertoniya kasalligining asoratlari; 
Gipertonik kriz; 
Gemorragik yoki ishemik insultlar; 
Miokard infarkti;

---

237 
Yurak yetishmovchiligi; 
Surunkali buyrak yetishmovchiligi; 
Ko’rish qobilyati pasayishi.

Homiladorlik kechki taksikozi ham qon bosimi ko’tarilishiga 
olib keladi.
Davolash; 1-chi etap
: hayot tarzini o’zgartirish (faol hayot tarziga 
o’tish). Semiz kishilar vaznini kamaytirishi kerak. Zararli odatlardan voz 
kechish. Doimiy fizkultura bilan shug’ullanish. Osh tuzi istemolini 100 
mmol/sut (6 g/s kam) cheklash kerak. Yog’li, xolesteringa boy 
maxsulotlarni istemolini cheklash maqsadga muofiqdir.