O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

ekzogen 
sabablardan
bo’g’uvchi tasir qiluvchi fosfororganik gazlar, fosgen, 
iprit, azot oksidlari kabi ommaviy shikastlash xususiyatiga ega qurollar 
yotadi. Endogen omillardan buyrak yetishmovchiligi natijasida kelib 
chiquvchi uremiyani misol qilib olish miumkin. Hozirgi vaqtda miokard 
infarktini o’tkir davrida, 20-30% bemorlarda uchraydi va ko’pincha 70% 

---

221 
holatlarda o’z vaqtida yordam ko’rsatilmasa o’lim bilan yakunlanadi. 
O’pka shishini rivojlanishi asosan yurakning chap qismi aniqrog’i chap 
qorinchada infarkt o’chog’i kattaroq rivojlansa, chap yurak anevrizmi, 
mitral teshik stenozida va b.q. yuzaga keladi. O’pka shishiga olib 
keluvchi 
omillar; 
arterial 
gipertoniya, 
stenokardiya 
xurujlari, 
bemorlarning yoshi (60 yoshdan yuqori), tez tez va qisqa muddatli 
bo’g’ilish 
simptomlari 
bor 
kishilar 
va 
o’pkani 
krupozli 
yallig’lanishlarida ko’proq o’pka shishi va miokard infarkti rivojlanadi. 
O’pka shishini rivojlanishiga asosan chap qorinchani qisqarish faoliyati 
buzilishi yotib va o’ng qorincha faoliyati saqlanishi hisobiga o’pkada 
qonning dimlanishi yuzaga keladi va o’pka kapilyarlarida bosim 30 
mm.sim ust yuqori bo’ladi, qonning suyuq qismi interstitsial to’qimaga 
va alveolalarga o’tishi munosabati bilan rivojlanadi. Buni kelib 
chiqishiga qonning osmotik bosimi pasayishini ham ahamiyati kattadir. 
O’pka shishining o’tkir interstitsial va otkir alveolyar turlari 
farqlanadi.
Bemorlarni nafas yetishmovchiligi, inspirator hansirash, 
yo’tal qon aralash ko’piksimon balg’am bilan, bosh og’rig’i, bosh 
aylanishi, ish qobiliyati pasayishi, tez charchash, ko’krak qafasi siqilishi 
kabi simptomlar bezovta qiladi. Ushbu klinik simptomlarini 
chuqurlashuvi bilan