|
MUQARRAR JAZO
O yijonim bilan yaxshi kayfiyatda kulishib o ‘tirdik.
Q ayerdandir Otash paydo b o ‘ldi. U men bilan sovuq-
qina so ‘rashib, uyga kirib ketdi. U ning alamli nigoh-
larida «Hali shoshm ay tur», deganga o ‘xshash nim adir
borligini sezdim. O datda, arazlashgan bolalar tezda
yarashib ketguvchi edi. A m m o O tashda m enga b o ‘lgan
g'araz, nafrat va k o ‘rolm aslik kuchaygandek k o ‘rindi.
Parvo qilmay, chehram ni ochib yuraverdim . Tushdan
keyin uyga o ‘gay otam kirib keldi. Yugurib borib
so‘rashdim.
- K eldingizm i? - dedi u yana sizlab.
138
- Keldim. Bilib-bilmay, sizni xafa qilib qo ‘ygan
b o ‘lsam kechiring, dada.
- Qaysi birini kechiray? Tuzimni ichib, tuzlig‘imga
tupurdingiz-ku. M ayli, uyga kirib turing, men hozir...
Siz bilan bi-i-r gaplashib olaylik.
0 ‘gay otam chorvoq tom onga o ‘tib ketdi. N im adir
sodir b o ‘lishini sezgan O tash bezovtalana boshladi.
Onajonim: gap qaytarm a, deganday g ‘am ginlik bi
lan k o ‘rsatkich barm og‘ini labiga bosdi. U yga kirib
derazadan tashqariga qarab, dadam ni kutib o ‘tirdim.
Hech qanday q o ‘rquv ham bosmadi. M en jazo ga jis-
man, ham ruhan tayyor edim. O tam ning qorasi k o ‘rindi.
U q o ‘lidagi patnisda besh-olti dona behi novdasini
k o ‘tarib kelardi. U yga kirgach, eshikni yopib, halqasini
qayirib q o ‘yilgan m ixga ildi.
- Berdivoyni velosipedini nim a qilding? Qurbon
am akini piryom nigini-chi. U niyam o ‘g ‘irlab sotdingm i?
- M en o ‘g ‘ri emasman.
- Pulim ni sen yotadigan k o ‘rpa ichidan topdim-ku,
o ‘g ‘rivachcha!
- Pulingizni m en olm aganm an? N ega ishonmaysiz!
- Yo aybingni tan olasan! Yo, o ‘g ‘ri kim ligini ay-
tasan! Qani, k o ‘ylagingni yechib, yerga qarab yotgin-
chi!
Indam ay aytganini qildim. 0 ‘gay otam ayam asdan
savalay boshladi. O g‘riqqa chidolmay, k o ‘rpachaning
bir chetini m ahkam tishlab, m iq etm ay yotaverdim.
O voz chiqarm ay yotishim o ‘gay otam ga alam qilib,
yanada qattiqroq savalardi. Tanam o g ‘riqni butunlay
sezmay qoldi. O tam esa tobora jazavaga tushib, urish-
dan to ‘xtamasdi.
Bunday shafqatsiz jazolanishim ga chiday olm agan
onajonim baqirganicha eshikni tepib itara boshladi.
O m onat qurilgan q o ‘lbola eshik k o ‘zi qonga to ‘la
yirtqichga aylangan onam ning ham lasiga dosh berol-
140
may, kesakisi bilan yerga quladi. O najonim sherday
n a’ra tortib, o ‘zini ustim ga tashladi. U yog‘i nim a
b o ‘lganini bilm aym an. Chunki men hushim dan ketgan
edim.
K o‘zimni ochib, kasalxonada yotganim ni angladim.
Onajonim q o ‘rquv va sarosim ada oyoqlarim ni uqalardi.
- Tuzukm isan, bolajonim , dedi boshim ga kelib yuz-
larimni m ehribonlik bilan silarkan.
- Yaxshiman. X avotir olm ang, dedim ko‘z yoshla-
rimni tiyolmay. O najonim o ‘zini aybdor sezib, dovdira-
ganicha atrofimda parvona b o ‘lardi.
Davolashni boshlab yuborgan vrach va hamshiralar:
nahotki ota o ‘z bolasini shunchalik ursa, deb achinishdi.
Terilarim shilinib ketgan, m uolaja paytida orqa kuragim
go‘yo alanga olib yonayotganday, chidab b o ‘lmas
og ‘riq berardi. Ertasiga ertalab ichki ishlar idorasidan
bir xodim kelib, surishtiruv ishlarini boshlab yubordi.
Uni ko ‘rgan vrachlar nim agadir hayiqishar, javob
berishga qiynalib m enga parvona b o ‘lishardi. K echga
borib, holim dan xabar olgani O tash keldi. U ning
kechagi tundligi y o ‘q, m enga d o ‘stona m unosabatda
bo ‘lishga intilardi.
- X afa b o ‘lma. Dadam nervinniy, dem aganm idim
senga. M en bunaqa kaltaklam i yeyaverib pishib ketgan-
man. A m m o partizanligingga qoyil qoldim. Shunday
ahvolga tushsang ham, meni sotmading. 0 ‘g ‘il bola
ekansan. A slida senda ayb y o ‘q edi. M eni kechir,
o ‘rtoq.
O tashning chin dildan aytayotgan gaplarini eshitib,
erib ketdim. U ning bugungi holatida yuragining tub-
tubida yashirinib yotgan vijdonm i, odam iylikm i, shunga
o ‘xshash ijobiy tom onlari b o ‘y k o ‘rsatayotgan edi.
- N ega endi, m eniyam aybim bor. H ushyorroq tur-
ganim da m olim iz o ‘lmasmidi. Dadamni anchaga tushir-
dim, puli kuygan odam achinadi-da.
141
- D adamning puli kuymagan. Q anday oson kelgan
b o is a , o ‘shanday ketdi.
- N ega unday deyapsan?
Bir yarim yil oldin bir tupoy odam: Pul topib
oldim, kimniki! - deb bozorda ovoza qildirdi. Dadam
o ‘sha pulni meniki, dedi va soqqani olib q o ‘ydi. Bu
govm ish o ‘sha pulga sotib olingandi. Am m o kuyib
ham qolgani y o'q. Harom o ‘lgan m olning g o ‘shtini
oshxonalar birlashm asiga arzonroq narxda o ‘tkizib,
pulini qurutday qilib sanab olgan. Pixi qayrilgan bu
m ashennik otam shaytonni n o ‘xtasiz minadi.
Baribir, yana paytavasiga qurt tushdi. H ozir seni
urgani uchun so ‘roq berib keldi. G ‘isht zavodining
boshlig‘i bilan ishni tinchitishga urinib, chopib yuribdi.
Yemagannikini yellar yesin, deganlariday, xasislik bilan
yiqqan pulini endi o ‘shalarga beradi.
U otasining men bilgan-bilm agan qirralari haqida
alam bilan gapirib, ichini b o ‘shatdi. Uni kuzatib,
o ‘ylana boshladim .
- O tasining yom on tom onlaridan nafratlanayotgan
O tashning botinida ezguliklar ham bor. Am m o yaxshi-
yom onning farqini yaxshi ajratadigan bu bolaning
qing‘ir y o ‘ldan jirkanm ay, dadil borayotganini qanday
tushunish mum kin?
Uni qabih ishlarga tinim siz undayotgan narsa nima?
Bu rahmatli dadajonim jirkanib aytgan harom luqma
em asm ikin? 0 ‘sha порок luqm alardan binoga kelgan
shayton O tashning qoni orqali butun vujudini egallab,
egrilik, razillik tom on yetaklam ayaptim ikan? Kim bila-
di, birovning haqidan q o ‘rqm aydigan o ‘gay otamni
o ‘sha iblis y o ‘ldan ozdirib, m asxara qilib kulayotgandir,
balkim.
M ayli, men ulam i kechirdim . Am m o Alloh kechirar-
mikan, onajonim -chi?
142
0 ‘gay otam meni k o ‘rgani onam bilan birga keldi.
Q ovog‘ini solib, jim yerga qarab turaverdi. Hatto
bir o g ‘iz ham gapirm adi. U ning bu holatini men o ‘z
ishidan pushaym onlik, uzr so ‘rash, deb qabul qildim.
Zora shunday b o ‘lsa.
Bosh vrach N iyozov ju d a m ehribon, yaxshi odam
ekan. Unga yiqilganim , oyog‘imdagi qichishish, uyqu-
sizligim haqida gapirib berdim. Darhol bir qancha
dorilar yozib, m uolajani boshlab yubordi.
Ikki haftadan k o ‘proq kasalxonada yotib, sog‘ayib
chiqdim. Bu orada o ‘quv yili ham tugab, bolalarga ta ’til
berildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
