Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш

 
Жавоби:
1. ‖Меҳнатнинг оғирлиги ва кескинлиги‖ таснифига биноан бажараѐтган иш 3 
категория оғир, кескин иш турига киради, чунки слесарь – механик 40-45 Вт оғирликда иш 
бажаради. Физиологик кўрсаткичлардан: пульси бир дақикада 110-120 гача, қўл 
мушакларнинг чидамлилиги 35%га камаяди. 
2. Слесарь мехнаниқ ишини баҳолашда физиологик усуллардан пульс – пальпация 
ѐрдамида ѐки пульсатохометр, ПАВ-01 асбобларда, мушак чидамлилиги динамометр 
ѐрдамида аниқланади. 
3. Чора-тадбирлар:

---

216 

санитар-техник чора тадбирлар – корхонада микроиқлим шароитини яратиш, 
ѐритилганлик, и и./ч.да ҳосил бўладиган салбий омилларни камайтириш, уни олдини олиш; 

техник–технологик: меҳнат жараѐнини механизациялаштириш, автоматизациялаш, янги 
техникани ривожлантириш, меҳнатни ташкил қилишни илғор шаклларидан фойдаланиш; 

чарчашни физиологик огохлантириш тадбирлари: меҳнат жараѐнини рационал ташкил 
этиш, динамик меҳнат стериотипини ишлаб чиқиш, мунтазам тренировка ва машқ қилиш, 
меҳнат ва дам олишни тўғри ташкил этиш. 
№2 
Кимѐ саноатидаги операторлар ишининг сменадаги 65%вақти технологик жараѐнини 
бошқариш пулти кузатувига кетади. 1 соат ичида оператор 300 дан ортиқ сигналларни анализ 
қилади. Смена давомида оператор 5 та кўрсаткични эслаб қолишин керак. Оператор иши 
кўриш категориясига қараб аниқ операциялар бажариш ишлари категориясига киради. 
Қуйидаги саволларга жавоб беринг. 
1. Оператор ишининг кескинлигин аниқланг. 
2. Иш вақтида операторнинг қайси орган ва тизимларига катта юк тушаяпти? 
3. Операторларни ишини оптималлаштириш учун қандай чора тадбирларни 
кўрсатасиз? 
 
Тест саволлари. 
1. Физиологик текширув асосий мақсади: 
А. ишни оғирлиги ва жиддийлигини аниқлаш ва чарчаш профилактикаси* 
Б. омилларни организмга таъсир йўналишларини аниқлаш 
В. соғломлаштириш чораларини асосий йўналишларини аниқлаш 
Г. ШХВ билан таъминлаш 
Д. ѐритилганликни такомиллаштириш 
2. Меҳнат оғирлиги бўйича эргометрик критериялари: 
А. сигналларни зичлиги 
Б. нафас олишда 1 минутли хажм 
В. иш вақти 
Г. юкни оғирлиги, ишни қуввати ва ишчи холат* 
Д. танафус вақти 
3. Меҳнат оғирлиги бўйича эргометрик критерияларига кирмайди: 
А. ишчи холат 
Б. нафас олишда 1 минутли хажм ва танафус вақти* 
В. юкни оғирлиги 
Г. ишни қуввати 
Д. иш вақти 
4. Меҳнат кескинлиги бўйича эргометрик критериялари: 
А. кўз билан бажариладиган иш категорияси* 
Б. монотонлик* 
В. сигналларни зичлиги* 
Г. ноқулай ва мажбурий ишчи холат 
Д. табиий ѐритилганликни йўқлиги. 
5. Меҳнат кескинлиги бўйича эргометрик критерияларига кирмайди: 
А. кўз билан бажариладиган иш категорияси 
Б. монотонлик 
В. сигналларни зичлиги 
Г. ноқулай ва мажбурий ишчи холат* 
Д. табиий ѐритилганликни йўқлиги* 
6. Эргометрик критерияларга нима киради: 
А. ишчи холат* 
Б. нафас олишда 1 минутли хажм 

---

217 
В. юкни оғирлиги* 
Г. танафус вақти 
Д. ишни қуввати* 
7. Меҳнат оғирлиги қандай категорияларга бўлинади: 
А. қўл меҳнати 
Б. енгил* 
В. ўрта оғирликдаги*
Г. оғир* 
Д. ута оғир* 
8. Меҳнат кескинлики бўйича қандай категорияларга бўлинади: 
А. механизациялашган 
Б. кескинмас* 
В. ўртача кескинликда*
Г. кескин* 
Д. ўта кескин* 
9. Меҳнат ва дам олишни мақсадга мувофиқ ташкил этишда нималар кўзда тутилади: 
ишнинг давомийлиги,
А. танаффуслар сони* 
Б. дам олиш жойи 
В. овқат истъемол қилиш жойи 
Г. ойлик маош 
Д. меҳнат ва танаффусларни давомийлиги*
10. Меҳнат ва дам олиш режими бўйича қандай турлари мавжуд: 
А. суткалик* 
Б. хафталик* 
В. йиллик*
Г. хар кунлик 
Д. етти соатлик иш вақти
* - тўғри жавоблар