Nabiyeva odina rafikjonovnaning «deviant xulqli o’smirlarni pedagogik korreksiyalsh texnologiyasi» mavzusidagi

I-Bob bo’yicha xulosalar 

---

39 
Tadqiqot ishimizning birinchi bobida o’smirlik davrida deviant xulq-atvorni namoyon 
bo’lishining psixologik-pedagogik asoslariga doir fikrlar keltirilgan. Unga ko’ra, quyidagi 
xulosalarni shakllantirish mumkin: 
- shaxsda deviant xulq-atvorning yuzaga kelishi ularning hissiy-emotsional sohasi, aqliy 
taraqqiyoti ijtimoiy-psixologik, pedagogik omillar roli bilan belgilanadi; 
- deviant xulq-atvorning namoyon bo’lishi shaxsning ijtimoiy muhit ta`sirlari negizida 
yaqqol ko’rinadi; 
- shaxsning deviant xulq-atvori nafaqat ijtimoiy omil bilan, balki biologik jihatdan ham 
shartlanganlik xususiyatiga ega; 
- o’smirlik davrida deviant xulq-atvorning shakllanishi ularning yosh xususiyatlari va 
ijtimoiy tajribalarni o’zlashtirganligi bilan belgilanadi; 
- qonunga qarshi harakatlarni qo`zg’atuvchi alohida sabablar tezda lazzat 
olishga intilish; o`z-o`zini tasdiqlashga, qulaylikka yoki yuqori ijtimoiy 
mavqega intilish; oppozitsion axloq (buzishga ichki intilish, ta’qiqlar); axloqiy 
stereotiplar (kriminal muhitda bo`lish tajribasi); tajovuz va sadistlikka
moyillik; ijtimoiy stereotiplar va an'analarga ergashish; guruhga mansublikni his 
qilish va uni ma'qullashga ehtiyoj; zerikish, xatar va o`tkir hissiyotlarga intilish; 
frustratsiya, majburiy himoya zarurati; altruizm (boshqa odamlar yoki yuqori 
maqsadlar evaziga qonunbuzarlik) bo`lishi mumkin:
Jinoyatni sodir etishiga deviant shaxsning jamiyatga qarshi fikrlari, 
qiziqishlari, ehtiyojlari, odatlari sabab bo’lishi mumkin kriminologiyani 
shaxsning axloqiy fazilatlari, psixik xususiyatlari ham qiziqtiradi. Jinoyatchi 
shaxsini hamma xususiyatlarini inobatga olish lozim, chunki ular shaxs xatti – 
harakatlariga ma’lum darajada ta’sir etadi.

---

40