Annotatsiya ushbu ma’ruza matnda, mavzular haqida tushuncha, ularning tasnifi, dori preparatlarining yangi avlodlari, tibbiyot amaliyotida eng ko’p qo’llaniladigan xillari haqida axborot berilgan. Ma’ruzalar matnining

ANTIBIOTIKLAR.
Ximyoterapevtik moddalar deganda miroorganizmlar ishlab chiqaradigan yoki 
boshqa tabiiy manbalardan olingan moddalar, shuningdek ularning organizmida kasallik 
qo’zg’atuvchilarni yo’qotadigan va xavfli o’smalar rivojlanishini to’xtatadigan sintetik 
analoglari tushuniladi. 
Penitsillinlar turiga mansub yashil mog’orning shifobaxsh xossalari qadimdan 
ma’lum. 1872-yilda rus dermatologiyasining asoschisi A.G.Polotebnov va atoqli rus 
terapevti V.A.Manassein uni teri kasalliklarini , jumladan zaxm yaralarini davolashda 
muvaffaqiyat bilan qo’llanishgan. Ular mog’ordan xirurgiyada ham foydalanish 
imkoniyati borligini aytib o’tishgan. 

---

 1929-yilda ingliz mikrobiologi Fleming penitsillinni kashf etgan. Antibiotic 
xossalarini fleming tadqiq qilgan mog’orning nomi 
Penicillium notatum 
edi. Shuning 
uchun undan ajratib olingan moddaga Fleming penitsillin degan nom bergan . Odam 
organizmiga kiritishga yaroqli , tozalangan penitsillin prepartini olish oson ish bo’lmadi. 
Tozalangandan keyin penitsillin parchalanib ketar edi.13yil o’tgandan keyingina , 1942-
yilda klinitist Flori va ximik Cheyn chidamli, qo’llanishga yaraydigan penitsillin olishga 
muvaffaq bo’ldilar. 1945-yilda Fleming, CHeyn va Flori Nobel mukofotiga sazovor 
bo’ldilar.
Antibiotiklar organizmda bakteritid yoki bakteriostatik ta’sirini yuzaga chiqaradi. 
Antibiotiklarning ta’sir mexanizmi har turlidir. Ularning biri sotoplazmatik membrane 
o’tkazuvchaligini buzsa, boshqalari mikroorganizmning devor hujayralarining sintez 
qilishiga to’sqinlik qiladi.
PENITSILLINLAR.
Bu gruppaga mog’or zamburug’ penitsillin (
Penicillinum notatum, Penicillinum 
chrysogenum
) ning har xil turlari ishlab chiqaradigan tabiiy holda olinadigan antibiotiklar 
, ularning biosintez yo’li bilan olinadigan biologic analoglari va yarimsintetik 
penitsillinlar kiradi. 
Penitsillin bilan davolashda ko’p vujudga keladigan asoratlarga allergic reaksiyalar 
: toshmalar, eshakem, burun, lab, qovoqlardagi shish kon’yuktivitlar, rinitlar , harorat 
ko’tarilishi, bo’g’imlardagi shish va og’riqlar kiradi. Og’ir hollarda o’lim bilan tugash 
xavfi bo’lgan anafilaktik shok rivojlanadi. Bu reaksiyalarni tez va o’z vaqtida oldini olish 
va bartaraf qilish kerak. Penitsillin kiritishdan oldin bemordan ilgari penitsillin yoki 
boshqa antibiotiklar yuborilganda qanday qo’shimcha hodisalar paydo bo’lganini , unda 
boshqa dori moddalarigaoshgan sezuvchanlik bo’lganmi-yo’qligini aniqlab olinadi. 
Anafilaktik shok rivojlanganda adrenalin, dimedrol, glyukokortikoidlar, kalsiy 
xlorid, yurak vositalari, kislorod, penitsillinaza kiritiladi.