4-Mavzu: Antik davr madaniyati (2 soat) Reja

4.2.
 
Antik Rim madaniyati 
Antik Rim madaniyati mil. av. VIII asrdan mil. 476 yiligacha davom 
etgan. Qadimgi Rim madaniyatining o‘rni va roli to‘g‘risida 
madaniyatshunos olimlar ichida ikki hil qarash mavjud: Taniqli 
madaniyatshunoslar O.SHpengler va A.Toynbilarning fikricha, qadimgi 
rimliklar mustaqil madaniyat va sivilizatsiyani yarata olmaganlar, ular davlat, 
huquq va texnika sohalarida greklar va misrliklarning yutuqlarni qo‘lga 
kiritganlar xolos, boshqa sohalarda rimliklar ellinizm darajasiga eta 
olmaganlar.Boshqa olimlar, jumladan D.A.Silichev, boshqacha fikrni ilgari 
surib, Rim madaniyati va sivilizatsiyasi ham o‘ziga xosligi, betakrorligi bilan 
ajralib turishini va jahon madaniyatida o‘z o‘rni borligini qayd qiladi. 
Qadimgi Rim madaniyatining shakllanishiga antik dunyodagi ikki buyuk 
madaniyat -etrusklar va yunonlar madaniyati an’analari ta’sir ko‘rsatgan Rim 
ibodatxonalari etrusk ibodatxonalari namunasi bo‘yicha qurildi, lotin alifbosi 
ham etrusklarning alifbosi asosida yaratildi. Rimga YUnonlarning ta’siri mil. 
av. III asrdan, “Iliada” va “Odisseya”ning Rim she’riyatiga ta’siri bilan 
boshlangan. 
Rimliklar ko‘p sohalarda ellinlarga o‘xshar edi. SHu bilan birga ular 
o‘zlarining qadriyatlari va ideal tizimini yaratganlar. Bular sirasiga ayniqsa 
vatanparvarlik, fuqarolik burchiga sodiqlik, ma’budlariga e’tiqod Rimda oliy 
qadriyat sifatiga ko‘tarilgan edi. Rimliklar qonunni alohida qadrlar, unga 

---

bo‘ysunishni sharaf deb bilar edilar. Ular uchun ijtimoiy manfaat shaxsiy 
manfaatdan ustun turardi. 
Kishilarda quyidagi muruvvatlilik sifatlari ulug‘langan: 
1.
 
Sodiqlik 
- mil. av.V asrda ibodatxona qurilgan bo‘lib, unda 
fuqarolar o‘rtasidagi munosabat, askarlarning o‘z boshliqlariga sodiqligi- 
yorqin aks ettirilgandi;