Beynin I i m I i -js

bir sürücüyle yönetilen tek bir direksiyonu vardır; şikâyet etmek­
sizin yönergeleri uygular. Ama beyin iki, hatta sıklıkla daha fazla
sayıda zihin içerebilir. Pastaya uzanıp uzanm am aya bir türlü karar
verem eyiz çünkü davranışımıza yön veren direksiyonun üzerindeki
küçük ellerin sayısı çoktur.
Laboratuvar fareleriyle yapılan şu basit deneyi ele alalım: Fa­
reye, yolun sonunda hem  yiyecek hem d e elektrik şoku verirseniz,
hayvan sona belirli bir m esafe kala kendini sıkışm ış halde bulur.
Ö nce yaklaşır, sonra kendini geri çeker; çekilirken birden tekrar
yaklaşacak cesareti bulur. Ç atışm anın etkisiyle ileri geri salınır
.8 
Farenin üzerine küçük bir kayış donanım ı geçirip yiyeceğe yöneldi­
ği ve elektrik şokundan kaçındığı zam anlarda uyguladığı kuvvetle­
ri ayrı ayrı ölçerseniz, farenin, iki kuvvetin eşit olduğu ve birbirini
yok ettiği noktada sıkışıp kaldığını görürsünüz. İtme kuvveti, çek­
m e kuvvetine eşitlenm iştir burada. Kafası karışan farenin direksi­
yonu üzerinde, birbirine ters yönde kuvvet uygulayan iki çift pençe
vardır şim di. Bunun sonucunda fare kıpırdayam adan olduğu yerde
kalakalır.
n o

---

B İ R R A K İ P L E R T A K I M I O L A R A K B E Y İ N
Beyin, ister insana ister fareye ait olsun, birbiriyle çatışan parça­
lardan oluşm uş bir makinedir. İç bölümlenmelere sahip bir düze­
neğin inşası size tuhaf geliyorsa, buna benzer toplumsal makineleri
zaten uzun süredir inşa etm ekte olduğum uzu hatırlayın yeter. D u­
ruşma salonundaki jüriyi getirin gözünüzün önüne. Farklı görüş­
lere sahip on iki kişinin görevi, ortak bir karara varmaktır. Üyeler
tartışır, birbirini ikna etmeye çalışır, birbirini etkiler, fikirlerinden