Beynin I i m I i -js

Feromonların sinyal taşıdığı açık olm akla birlikte, insan davra­
nışlarım ne ölçüde etkileyebildiği bilinmiyor. Bilişsel durumumuz
öylesine çok katmanlıdır ki, bu tür işaretlerin oynadığı rol önemini
iyiden iyiye yitirmiştir. Ama oynadıkları rol ne olursa olsun, en
azından beynin sürekli bir evrime tabi olduğunu hatırlatırlar bize.
Çünkü bu moleküller miadını doldurmuş miras yazılımların varlı­
ğını gözler önüne serer.
S A D A K A T S İ Z L İ K G E N L E R İ M İ Z D E M İ ?
Annenize olan bağlılığınızı düşünün. Ve onun da size aynı şekilde
bağlı oluşundan dolayı ne kadar şanslı olduğunuzu; hele aciz bir
bebek olarak ona en çok ihtiyaç duyduğunuz dönem de. Bu tür­
den bir bağlılığı doğal bir olgu olarak düşünmek kolaydır. Ama
toplum sal bağlılığın aslında incelikli bir kimyasal sinyaller siste­
mine dayalı olduğunu görmek için yüzeyi şöyle bir kazımak ye-
i

---

D Ü Ş Ü N Ü L F. B İ L İ R D Ü Ş Ü N C E L E R
terlidir. Bu öylesine gelişen bir durum değildir, bir nedeni vardır.
Fare yavrularına, genetik m ühendisliğiyle opioid sistemleri (ağrı­
nın baskılanm ası ve ödüllendirm ede devreye giren sistem) belirli
bir reseptörden yoksun kalacak biçimde m üdahale edildiğinde,
yavrular anneden ayrılmayı um ursam am akta
37
ve daha az bağır­
maktadırlar. Bu durum, başka şeyleri de umursamaz hale geldikle­
ri anlam ım taşımaz; hatta kendilerini tehdit eden bir erkek fareye
ya da soğuğa karşı, diğer farelerden daha duyarlı ve tepkiseldirler.
Görünüşe göre, bu durum yalnızca anneye bağlanm ada ortaya
çıkmaktadır. Kendilerine hem annelerinden hem de tanımadıkları
bir fareden kokular sunulduğunda birini seçme olasılığı diğerinden