Roman Yoshlar nashriyot uyi

A srga tatigulik kun
M ana shunaqa «qayta qiyib bichuvchilar» uchrab qol- 
sa, Kazangap xuddi dahli y o ‘qdek so ‘zlarga parvo qilmas, 
hayotning boshqalar tushunm aydigan qandaydir sirini o ‘zi 
biladiganday m iyig‘ida kulib q o ‘yar edi. Edigey b o ‘lsab u n - 
day gaplam i eshitganda chidab turolmas, qizishib, tutoqib 
ketib bahslashardi, am m o bu bilan faqat o ‘zining dilini si- 
yoh qilib q o ‘yardi.
0 ‘shanda, Edigey bilan Kazangap turmush muammolari 
haqida uzoq-uzoq suhbat qurgan vaqtlarida hozir maxsus 
nazorat-rem ont vagonlarida kelib, ulam ing ustidan kuladi- 
gan nusxalar ko ‘ylagining etagini orqasiga tugib olib, ish- 
tonsiz yurgan b o iish la ri ham mum kin, albatta. Turm ush 
haqida aqli yetgancha farosat yurgizib, uzoq suhbat quri- 
shar, vaqt ham bem alol edi unda. Axir, qirq beshinchi yildan 
boshlangan edi bu suhbatlar. Ayniqsa, K azangap pensiyaga 
chiqqandan keyin turm ush m uam m olari to ‘g ‘risida k o ‘proq 
o ‘ylaydigan bo'lishdi. Pensiyaga chiqib, u k o ‘ngildagidek 
yashay olmadi. Shaharda turam an deb o ‘g ‘lining oldiga 
ketgan edi, uch oy yashab qaytib keldi. 0 ‘shanda Edigey ik- 
kalasi olam dagi k o ‘pgina m asalalar xususida gurunglashar 
edilar. Dono odam edi rahmatli. Eslasa eslagulik gaplar 
ko ‘p edi u haqda... Shu lahzada Edigey achchiq haqiqatni 
ravshan anglab yetdi - endi ulardan faqat xotiralargina qol­
di, xolos. M ana shunga ich-ichidan achindi...
Edigey m ikrofonning shiriq-shiriq etib ishlayotganini 
eshitdi-da, shoshilgancha uychaga kirdi. Bu ahm oqona qu- 
rilm adan odam ovozi kelish o ‘m iga, avvalo, qor b o ‘ronida 
b o ‘lgani singari allaqanday guvillagan-shuvillagan tovush- 
lar eshitildi.
- Edike, alio, Edike, - xirillardi bekat navbatchisi Shoy- 
m ardon, - Edike, gapimni eshityapsanm i? Javob ber!
- Eshityapm an, eshitilyapti!
- Eshityapsanm i, gapir!
21

---

- Eshityapman deyapm an-ku, eshityapman!
- Qalay eshityapsan?
- Narigi dunyodan eshitilganday b o iy a p ti!
- Nega endi?
- Bilmadim.
- Ha-a... Shunday qilib, Kazangap chol, haligiday...
- Nima, haligiday?
- 0 ‘libdi chog‘i! 
Shoymardon bunday vaziyatda 
nim a deyish kerakligini topolm ay qiynalardi - N im a desam 
ekan, haligiday, y a ’ni, masalan, o ‘zining shonli hayot y o ii-
ni yakunlabdi-da.
- E-e, - qisqa javob qildi Edigey.
«Voy aqlsiz hayvon, -- deya o‘yladi o‘zicha, - o iim haqida 
ham odam ga o ‘xshab gapirolm aydi-ya».
Shoym ardon bir lahza jim qoldi. M ikrofon yana battar- 
roq g ‘ijillab, b o ‘g ‘iq ovoz chiqardi. Yana Shoym ardonning 
xirillagan ovozi eshitildi:
- Edike, aylanay sendan, hadeb boshim ni achitaverm a. 
O ig a n b o is a o iib d i, endi nim a ham qilardik... M enda 
boshqa odam y o ‘q. O iik n in g boshida o ‘tirishdan ne foyda? 
M arhum tirilib qoladi, deb o ‘ylaysanm i?
Edigeyning jahli chiqdi:
- Men senga aytsam , hech baloni tushunm as ekansan! 
Boshimni achitm a deganing nimasi. Sening bu yerga kel- 
ganingga endi ikki yil b o iy a p ti, biz b o is a k u bilan o ‘ttiz 
ikki yil birga ishlaganmiz. Tanangga ozroq o ‘ylab k o ‘rsang 
b o ia rd i. O ram izda odam o ig a n , marhum ni kim sasiz uyda 
y o lg iz q o ‘yib b o im a y d i, m um kin emas, axir.
- Y o lg iz m i, y o lg izm asm i o ig a n odam uchun bari - 
bir em asm i?
- Ammo biz uchun baribir emas.
- B o‘pti, shovqin solma, qariya, shovqin solma!
Senga tushuntirib q o ‘yyapman.