Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua

 
Darsda qo‘llaniladigan innovatsion texnologiya usullari: 
 “Qopdagi mushuk”
Ish uchun zarur
 
1.Guruhdagi talabalar soniga qarab qur’a tashlash uchun 
2.
Topshiriqlar variantlarining to‘plami, sonlar. Toza qog‘oz varog‘lari. 
Ishni bajarish tartibi.
1.
Qur’a tashlash yo‘li bilan gurux 3 - 4 ta talabadan iborat bo‘lgan kichik guruxlarga bo‘linadi. 
2.
Har bir kichik gurux alohida stol atrofida o‘tiradi ,toza qog‘oz varog‘i va ruchka tayyorlanadi. 
3.
Varoqda sana, gurux soni, ish o‘yinini nomi, shu kichik guruxda ishtirok etadigan talabalar 
familiyasi, ismi, sharifi yoziladi. 
4.
Xar bir kichik guruhlarni bitta qatnashchisi o‘qituvchini oldiga kelib konvertdan topshiriq 
variantini oladi. 
5.
Talabalar varaqga o‘zlarining topshiriqlarini ko‘chiradilar va ish bajarish uchun 15 daqiqa vaqt 
beriladi. 
6.
Kichik guruxlar topshiriqni muxokama qiladilar va to‘liq javobni yozadilar. 
7.
O‘qituvchi kuzatib turishi shart, talabalar ko‘chirmasligi va boshqa guruxlar bilan aloqa 
qilmasligi kerak. 
8.
15 daqiqa o‘tgandan so‘ng javob varaqalari yig‘ib olinadi.
 
 
Testlar 
1. Ko‘lansa xidga ega bo‘lgan gazlar tuproqning o‘z o‘zidan tozalanishida … uchraydi 
1. sorbsiyalanishga 
2. filtratsiyalanishga 
3. aerob parchalanishga 
4. anaerob parchalanishga 
2. Tarkibida mineral va organik moddalar miqdori va zarrachalar katta kichikligiga qarab qanday 
tuproq turlari ajraladi?
1. loy, loyli, qumli, qumloq, 2. loy, loyli, pestitsidli 
3. koar, qumloq, qumli, loy, loyli
4.xlorli, pestitsidli 
7
W.Whyte. Cleanroom Technology. New York. 2002
.
 

---

Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua
163 
3. Tuproqning fizik mexanik xossalariga nimalar kiradi? 
1. donadorligi, maydalanishi
2. namligi, xlorlanishi 
3. donadorligi, namligi, o‘zida suv tutish xususyati
4. to‘g‘ri javob yo‘q 
4. Aeratsiya jarayoni qaysi tuproqda yaxshi ketadi? 
1. mayda donali tuproqda 
2. yirik donali tuproq 
3. chiqindili tuproq 
4. xlororganik birikmali 
5. Ifloslanmagan tuproq tarkibida qanday mikroorganizmlar bo‘ladi? 
1. parazit 
2. Saprafit 3. patogen 
4. to‘g‘ri javob yo‘q 
6. Qorin tifi tarqatuvchi mikroblarning tuproqda yashash muddati? 
1. 2 haftadan 12 oygacha 
2. 1.5 haftadan 9 oygacha
3. 1 haftadan 4 oygacha 
4. 13 haftadan 7 oygacha 
7. Tuproqni o‘z-o‘zidan tozalanishida suyuq holdagi iflosliklar ... 
1. filtrlanadi
2. sorbitsiyalanadi 
3. aerob sharoitida parchalanadi 
4. anaerob sharoitida parchalanadi 
8. Tuproq tarkibidagi organik moddalar parchalanishi ta’sirida hosil bo‘ladigan oxirgi chiqindi 
maxsulot berilgan qator? 
1. anorganik tuzlar 
2. ko‘lansa hidli gazlar 
3. CO2 va suv 
4. gummus 
9. Inson hayoti natijasida hosil bo‘ladigan chiqindilar nechta guruhga bo‘linadi? 
1. 1 
2. 5 
3. 4 
4.2 
10. Aholi yashaydigan joylarda suyuq chiqindilar qanday yo‘l bilan tozalanadi? 
1. tashib chiqarish tizimi 
2. kanalizatsiya orqali 
3. a va b 
4. to‘g‘ri javob yo‘q 
11. Endemik buqoqning kelib chiqish sababi 
1. yod ko‘p miqdorda bo‘lishi 
2. yod miqdori kamligi 
3. kadmiy etishmasligi 
4. brom etishmasligi 
12.Karies kasaligining kelib chiqish sababi 
1. yod kamligi
2. xlor etishmasligi 
3. qadmiy etishmasligi 
4. ftor kamligi 
13. Ftorni kam tutadigan O‘zbekiston viloyati 
1. hammasi to‘g‘ri 
2. Andijon 
3. Xorazm 
4. Toshkent 
14. Flyuroz kasalligi O‘zbekistonning qaysi viloyatida qayd qilingan? 
1. Samarqand
2. Xorazm
3. Andijon 
4. Farg‘ona 
15. Nitratlar miqdorining oshishi qanday kasalikka sabab bo‘ladi? 
1. sil
2.vabo 
3.endemik buqoq va triataksikoz 
4. oshqozon raki 

---

Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua
164 
16. Itay – itay kasalligini qaysi element yuzaga keltiradi? 
1. yod
2.brom 
3. kadmiy 
4. azot 
17. Qon bosimining pasayib ketish, ko‘karish, klonik – tonik titrash, komatoz kabi holatlar qaysi 
birikma ta’sirida yuzaga keladi? 
1. xlororganik birikmalar orqali 
2.fosfororganik birikmalar orqali 
3. yod orqali
4. ftor orqali 
18.Xlororganik birikmalar oqibatida kasallik belgilari necha kungacha davom etadi? 
1. 3-10
2. 6-20 
3. 12-20 
4. 1 oy muddatga