Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua

Draje ishlab chiqarishdagi mehnat sharoitlarining gigiyenik tavsifi. 
Draje - dorivor va yordamchi moddalarni shakarli granulalarga ko‘p marotaba qatlamlash 
(drajelash) yo‘li bilan olinadigan qat’iy dozalangan dorivor shakl. Dorivor va yordamchi 
moddalardan iborat smetanaga o‘xshash massami shakarli sirot yoki kraxmal kleyster yordamida 
avvaldan tayyorlab qo‘yadilar. Tabletkalarning achchiq ta’mi yoki xidini niqoblash, tashqi 
ko‘rinishini jozibali qilish, tabletkaning tarkibiy qismlarini noqulay tashqi ta’sirlardan himoya 
qilish, tabletkaning ta’sir qiluvchi qismining oshqozonda parchalanishidan saqlash maqsadida ular 
ko‘pincha drajelanadi. Drajelash qiyshiq o‘rnatilgan elips shaklidagi aylanuvchi qozonlar bo‘lgan 

---

Ekologiya va gigiyena modulidan o’quv uslubiy majmua
150 
obduktorlarda (drajelash qozonlari) amalga oshiriladi. Obduktorga quvur o‘tkazilib, undan issiq 
xavo yuboriladi. 
Drajelash jarayoni shunday kechadiki, dorivor shakl (tabletka, pilyulya) yoki shakarli 
granulalar obduktorga solinib, tegishli qoplovchi eritmaga botiriladi. Qozon aylanayotganda va bir 
vaqtning o‘zida issiq xavo ta’sirida dorivor shakl qoplanishi va uning quritilishi ro‘y beradi. Bu 
bo‘limda yuqori xarorat (30 S gacha) va tinimsiz shovqin asosiy ishlab chiqarish zararlari bo‘lib. 
ishlayotgan motorlar shovqin chiqaradi. Bundan ilgari, dorivor shakllar aralashtirilayotganida bir-
biriga urilib, shovqinni kuchaytiradi. 
Uskuna ishonchli germetizatsiyalanganda va oqimli tortish ventilyasiyani samarali 
ishlatganda obduktorlar oldidagi apparatchilarning ish joylarilagi dorivor chash tarkibi eKK dan 
oshmaydi. Drajelash bo‘limidagi profilaktika choralari birinchi navbatda shovqinni yo‘qotishga 
qaratilishi kerak. Shu maqsadda obduktorlar shovqinni cheklovchi joylarga o‘rnatiladi. Issiqlik 
omilini bartaraf etish uchun obduktorga issiq havo uzatuvchi kommunikatsiya tizimlarni o‘rnatish. 
Chang chiqarish bilan kurashish uchun obduktorlar bortdagi changtortgich bilan jihozlanishi shart. 
Bundan tashqari, bo‘limda umumiy almashuvchi oqimli tortish ventilyasiyasi zarur. Drajelash 
bo‘limida ishlovchilar maxsus (sut) bilan va shahsiy himoya vositalari bilan ta’minlanishi shart.