Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Андижон Давлат Университети

Sotsial institut, qisqacha ta’rifda, odamlar sotsial tashkillashgan va 
regulyatsiya qilinadigan faoliyatlarni anglatadi.
Sotsial institutlar xatti - 
harakatining nisbatan barqaror shakl namunalarini, avloddan -avlodga o’tuvchi
an’analar, odatlarning qayta takror hosil qilinishini ham ta’minlaydi. Sotsial
strukturaga kiruvchi har bir sotsial institut muayyan ijtimoiy ahamiyat vazifalarni
ado etish uchun tashkil topadi, har bir sotsial institut faoliyat maqsadi, unga
erishishni ta’minlovchi konkret funktsiyalar, ushbu institutga xos bo’lgan sotsial
pozitsiya va rollar, shuningdek, maqsadga muvofiq, kerakli xatti - harakatni
24
M.Bekmurodov,T. Sultonov « Sotsiologiya asoslari: Ma`ruzalar matini».T.2000.y.236-bet. 

---

70 
rag’batlantiruvchi va deviant (og’ma) xatti - harakatlarga qarshi qaratilgan tazyiqlar 
(sanktsiyalar) tizimi bilan tavsiflanadi. 
Jamiyatning iqtisodiy, siyosiy, ma’naviy, huquqiy va xalqaro sohalariga xos
bo’lgan sotsial institutlarni ajratib ko’rsatish mumkin. Siyosiy institutlar
muayyan hokimiyat majudligini, iqtisodiy institutlar esa moddiy ne’matlarning
ishlab chiqarilishini, taqsimlanishini ta’minlaydi. Jamiyatning muhim institutlaridan
biri oila hisoblanadi . Uning faoliyati (ota -onalar, ota – onalar va bolalar
o’rtasidagi tarbiya usullari) huquqiy va ijtimoiy normalar bilan belgilanadi.
Bundan tashqari jamiyatda bir qator ijtimoiy - madaniy institutlar (maorif,
sog’liqni saqlash tizimlari, madaniy-tarbiyaviy muassasalar, fan va din institutlari)
amal qiladi. 
Sotsial institut – bu inson faoliyatining turli sohalarini tartibga soluvchi
va ularni rollar va mavqеlar tizimiga kirituvchi rasmiy va norasmiy qoidalar,
mе'yorlar tamoyillari, yo`l- yo`riqlarning turg`un majmuidir.
Shunday qilib, biz
sotsial institutni ikkita usul yordamida ifodalashimiz mumkin: bir