Avtomobil elektr jihozlarini ishlatish, diagnostika qilish va

Ha
mdo‘s
tl
ik
 ma
mla
ka
tla
rida
 is
hla
b chiq
arilga
n 
ba
’z
i uz
gich-
ta
qs
imla
gich
va
 datc
h
ik
-taqsi
m
la
gi
ch
lar
ni
ng
 tav
si
fno
masi

---

97

---

98
lararo qisqa tutashuvga, ik-
kilamchi chulg‘amni izo-
latsiyasining butunligiga
tekshiriladi.
O‘t oldirish g‘altagining
birlamchi chulg‘ami va qo‘-
shimcha qarshilik oddiy
lampa yordamida tekshi-
riladi (4.7-rasm). Akkumu-
lator batareyasi bilan ket-
ma-ket ulangan lampani
g‘altakning ÂÊ-Á va nom-
siz qisqichiga ulanadi. G‘al-
takning birlamchi chulg‘a-
mida uzilish bo‘lsa, lampa
yonmaydi. Nosoz g‘altak
almashtiriladi. Birlamchi
chulg‘amning o‘ramlararo tutashuvini aniqlash uchun ommetrni
ÂÊ va nomsiz qisqichlarga ulab chulg‘amning qarshiligi o‘lcha-
nadi. Agar birlamchi chulg‘am qarshiligi g‘altakning texnik pas-
portida berilgan qiymatdan sezilarli darajada farq qilsa, demak,
chulg‘amda o‘ramlararo tutashuv mavjud bo‘ladi. Birlamchi
chulg‘am qarshiligini yetarli aniqlik bilan topishning yana bir
usuli akkumulatorlar batareyasi kuchla-
nishini, ampermetr yordamida o‘lchangan
zanjirdagi tok kuchiga bo‘lishdan iborat
(4.8-rasm). Shikastlangan chulg‘amli o‘t
oldirish g‘altagi almashtiriladi.
O‘t oldirish g‘altagining ikkilamchi chul-
g‘amini tekshirish.
Ikkilamchi chulg‘am-
dagi uzilish va o‘ramlararo tutashuvni om-
metrni nomsiz chiqish joyiga va marka-
ziy elektrodga ulash usuli bilan aniqla-
nadi. O‘t oldirish g‘altagining ikkilamchi
chulg‘amida uzilish borligini aniqlashning
yana bir usuli 220 V li kuchlanishdan
foydalanib amalga oshiriladi. Buning uchun
ikkilamchi chulg‘amni elektr lampa orqali
220 V.li o‘zgaruvchan tok tarmog‘iga ula-
nadi (4.9-rasm). Agar ikkilamchi chul-
4.7-rasm.
O‘t oldirish g‘altagining
birlamchi chulg‘amini va qo‘shimcha
qarshilikni tekshirish.
ÂÊ–Á
ÂÊ
+
–
4.8-rasm.
O‘t oldirish g‘altagining
birlamchi chulg‘amida tok kuchini
o‘lchash.
ÂÊ
+
A
4.9-rasm.
O‘t oldirish
g‘altagining ikkilamchi
chulg‘amini
tekshirish.
–220V
ÂÊ–Á
–

---

99
g‘amda uzilish bo‘lmasa, lampali simni tarmoqdan uzayotganda
kuchsiz uchqun hosil bo‘lishi kuzatiladi. Ikkilamchi chulg‘ami
shikastlangan o‘t oldirish g‘altagi almashtiriladi.
O‘t oldirish g‘altagini ÑÏÇ-8M qurilmasida tekshirish.
Òek-
shirilayotgan g‘altakning ÂÊ-Á va nomsiz qisqichlarini simlar
yordamida rozetka (
34
)ga (4.4-rasm) ulanadi. Yuqori kuchlanish
simlari bilan g‘altakning markaziy chiqish joyini qurilmaga o‘r-
natilgan uzgich-taqsimlagichning markaziy kirish joyi bilan
tutashtiriladi. Dastak 
(6)
yordamida uch qutbli razryadlagichning
elektrodlari orasidagi uchqunli razryad tirqishini 7 mm.ga teng
qilib o‘rnatiladi. Yuqori kuchlanish simlari 
(18)
ni taqsimlagich
qopqog‘idagi yon chiqish joylariga kirgiziladi. Almashlab ulagich
(14)
«Ñîñòîÿíèÿ èçîëÿöèè ðàñïðåäåëèòåëÿ» holatiga o‘tka-
ziladi. Qurilma elektr dvigateli ishga tushiriladi va g‘altakning bir-
lamchi chulg‘amiga ketma-ket ulangan indikator
 (12)
lampasining
yonishi kuzatiladi. Indikator lampasi yonmasa, g‘altakning bir-
lamchi chulg‘amida uzilish mavjud bo‘ladi yoki qo‘shimcha qar-
shilik kuygan bo‘ladi. Agar g‘altakning birlamchi chulg‘amida uzi-
lish bo‘lmasa, dastak