Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali qishloq xo’jaligi mahsulotlarini saqlash, qayta ishlash va mexanizasiya kafedrasi

Tavsiya etiladigan paxtani namlash samaradorligi 
Tozalangan paxta 
namligi, 
% 
Paxtani qayta 
ishlash usuli 
Paxta namligini oshirish, 
% 
(dan ko’p emas) 
7,5 gacha 
quritilgan 
0.6 
7,5 gacha 
quritilmagan 
0.5 
7,5 dan yuqori 8,5 
gacha 
quritilgan 
0,5 
Eslatma: Paxtani namlashning samaradorligi har qaysi korxonada texnologik zanjir 
o’zgachaliklarining, namlash ishlarining uskunalar ishining doimiyligiga, mahsulot 
sifatiga va uning biologik zararlanish darajasiga ta’sirini hisobga olgan holda amalga 
oshirish mumkim. 
Toxnologik oqimda tavsiya etiladigan namlikni berish joylari va tola namlini o’sishi 
8- va 9-jadvallarda berilgan. 
8- jadval 
Tolani_bug’_bilan_namlashning_tavsiya_etiladigan_samaradorligi'>Tolani bug’ bilan namlashning tavsiya etiladigan samaradorligi 
Texnologik oqimda tolani 
namlikni berish joyi 
Material namligining o’sish 
miqdori, % (dan ko’p emas) 
Tola o’tkazgichda 
0,4 
Kondensorda 
0,5 
Tarnovda 
0,6 
JAMI: 
1,5 
9- jadval 
Tolani
suv purkab namlashning tavsiya etiladigan samaradorligi 
Texnologik oqimda tolani namlikni 
berish joyi 
Material namligining o’sish 
miqdori, % (dan ko’p emas) 
Tola o’tkazgich quvurlarida 
0,4 
Tola o’tkazgichda 
0,4 
Tarnovda 
0,6 
JAMI: 
1,4 
10- jadval 
Tola namligi va toy vaznining umumiy o’sishi 
Materialga ishlov berish turi 
Tola namligining o’sishi, % 
Toy 
vaznining 
o’sishi, kg 
Paxtani 
namlashdan 
Tolani 
namlashdan 
Jami 
Tolani namlamay paxtani suv bilan 
namlash 
0,5 
- 
0,5 
3 gacha 
Paxtani suv bilan, tolani bug’ 
yordamida namlash 
0,5 
1,5 
2,0 
10-12 
Paxtani va tolani suv purkab 
namlash 
0,5 
1,4 
1,9 
9-11 
Paxtani suv bilan + tolani bug’ va 
suv bilan namlash 
0,5 
(1,5÷1,0)* 
3,0 
15-18 
*Namlikning bug’ bilan 1,5% ga va suv purkab 1,0% ga ortishini o’z ichiga oladi. 

---

Saqlash va tashish jarayonida toylarning netto vazni pasayishini oldini olish uchun 
ishlov berish natijasida tola namligi 7,5% dan oshmasligi kerak. 
Valikli paxta gozalash korxonalari uchun tolani bosqichma-bosqich namlash 
qurilmasi - PUVT namlagich yaratilgan. Qurilma ishlatilganda tola namligining o’sishi 
2,0-2,2% ga va toy vaznining o’sishi 10-11 kg.ga yetadi. 
Qurilmaning printsipial chizmasi 7-rasmda keltirilgan. CHizma tola tozalagichlar 
qatori (1), tozalangan tola uchun yig’ish transporyori (2), tolani tashish quvuri (3), 
kondensor (4) va tarnov (5) larni o’z ichiga oladi va 
A, B, V 
nuqtalarda tolaga namlik 
berishni ko’zda tutadi. 
Tavsiya etilayotgan paxta tolasini namlash sxemalarining texnik imkoniyatlari 11-
jadvalda keltirilgan.