Hayrat ul-abror

www.ziyouz.com
кутубхонаси
79
Yoqutning
122
 husnixat tufayli podshohlar oldida xam, darveshlar oldida xam hurmati ortgani va 
mamlakat yozuviga hurmat ahllari o‘z belgisini uning bitgan sahifasi bo‘yicha tortgani
Fano bog‘ining gul tupida o‘ltirib shuhrat qozongan kishining gulshani Suxravard edi
123
. U nafsu 
havo deviga yo‘l bermaslik uchun osmonning haqiqat avjidagi uchar yulduzi bo‘lgan edi. Bir kuni u 
xalifaning saroyi tomon bordi. Bu Haq rahmatining ofatga qarshi borganiga o‘xshardi. Hijoz aholisi 
Ka’baga e’tiqod qilgani singari xalifa Musta’sim ham unga nisbatan ko‘p hurmat bildirdi. Uni taxtga 
chiqarib o‘ltirg‘izib, so‘ng o‘zi o‘ltirdi. Go‘yo quti bittayu gavhar esa ikkita edi, yoki burj
124
bittayu 
ustida ikkita yulduz turganday. Shayx adab bilan so‘zlamoqda edi, xalifa esa yerga ko‘z tikib, jim turardi. 
Atrofda ne-ne odamlar oyoq ustida xizmatda, ne-ne odamlargina emas, hatto shahzodalar ham.
Shu payt Shayx odamlarga qaragan edi, ko‘ziga Yoqut ko‘rinib qoldi. U birdan xayajonlanib, 
o‘rnidan turib ketdi; xalifa hayratlanib, unga shunday xitob qildi:
-
Ey, ne-ne tushungan odamlar oyog‘ining changi bo‘lgan odam, shohlar ham senga qullik qilib, 
bu bilan faxrlanadilar. Bunday oliy martaba unga qayerdan kelganki, sen unga bu xilda extirom 
ko‘rsatmoqdasan?
Shayx dedi:
-
Qaysi bir hurmat va martaba Xudo unga bergan hurmat va martabadan yuksak bo‘lishi mumkin? 
Uning ishi doim «Qur’on» ko‘chirish bo‘lib, hech kim u singari ko‘chira olmaydi. U Xudoning 
so‘zlariga ziynat bergani uchun uni hurmat qilish bizga vojibdir.
Tushungan odamlarning boshlig‘idan Yoqutni bilgach, shoh unga o‘z majlisiga kelib o‘ltirishni 
buyurdi. U qo‘li pok odam xatining yaxshiligi sharofatidan mamlakat podshohi bilan hamsuhbatlikka 
muyassar bo‘ldi.
Bilki, Navoiy, nima so‘z yozsang ham, Haq so‘zidan boshqa so‘zga qalam urma.
Ey soqiy, yoqutrang maydan olib kel, limmo-lim qilib quy. U bodani menga tutki, bir totib, kaxrabo 
rangini yoqut rangiga aylantiray.