Xirurgik kasalliklar

Bo’lmachalararo to’siq nuqsoni 
Yurakning tug’ma nuqsoni bo’lib, bunda o’ng bo’lmacha va chap 
bo’lmacha to’sig’ida teshik bo’lib, shu teshik orqali tutashgan bo’ladi. Bunda 
gemodinamikaning buzilishi arterial qonning chap bo’lmachadan o’ng 
bo’lmachaga o’tishi bilan bog’liq bo’ladi. Bu holatda, arterial qonning talaygina 
qismi normal qon oqimida qatnasha olmaydigan bo’lib qoladi. Arterial qon oqib 
kelishi natijasida o’ng bo’lmachada, o’ng qorinchada va o’pka arteriyasida 

---

87 
bosim ko’tariladi (gipertenziya), bu esa o’z navbatida o’ng bo’lmachaning 
kengayishiga, o’ng qorincha gipertrofiyasiga, o’pka arteriyasining “bo’rtib 
chiqishi”ga olib keladi. O’pka tomirlaridagi gipertenziya o’pkada qon 
aeratsiyasi darajasini pasayishiga olib keladi. Bu holatning avj olishi, o’pka 
fibrozini keltirib chiqaradi. 
Bo’lmachalararo to’siq nuqsoni ko’pincha mitral klapan va o’pka 
tomirlaridagi o’zgarishlar bilan asoratlanadi. 
Klinikasi va diagnostikasi. 
Ushbu xastaligi bor bolalarda,
 
ko’pincha 
jismoniy o’sib etilmaganlik qayd qilinadi. Asosiy shikoyatlar: nafas qisishi, 
yurak urishi xurujlari, odatdagi jismoniy xarakatda tez charchab qolishdan 
iborat. Bemorlar nafas yo’llarining yallig’lanish kasalliklariga oson beriluvchan 
bo’lib qoladilar.
Ob’ektiv tekshirishda teri qoplamlari va shilliq pardalarning rangparligi, 
cho’qqi turtkisining kuchayishi, yurak “bukriligi” borligi qayd qilinadi. 
Auskultatsiyada to’sh suyagidan chaproqda, II qovurg’alar orasida o’pka 
arteriyasi ustida sistolik shovqin eshitiladi.
Rentgenologik tekshiruvda yurak o’ng qorinchasi va bo’lmachasi, 
shuningdek o’pka arteriyasi va uning tarmoqlarida kengaymalar ko’rinib turadi. 
Exokardiografik skanerlash – yurak o’lchamlaridagi o’zgarishlarni, yurak 
bo’lmachalararo to’siqning paradoksal harakatini ko’rsatib beradi. 
Yurak zondlanganda bosimning oshganligi, yurakning o’ng bo’limlarida va 
o’pka arteriyasida qonning kislorodga to’yinganligi qayd etiladi. Kateter nuqson 
orqali o’ng bo’lmachadan chap bo’lmachaga o’tishi mumkin. 
Davolash
– faqat jarrohlik usulda. Tug’ma nuqsonlarni 4-8 yoshda bartaraf 
etgan ma’qulroq. Operatsiya sun’iy qon aylanish yoki sun’iy gipotermiya 
sharoitlarida bajariladi. Kichikroq nuqsonlar tikib quyiladi, 1-2 sm dan ortiq 
nuqsonlarda sintetik yamoq solinadi.