Xirurgik kasalliklar

Davolash. 
Operativ davo turini tanlash o’smaning joylashishi, asoratlari 
yoki metastazlarning bor-yo’qligiga qarab tanlanadi. Uzoq metastazlar va 
asoratlar inkor qilinsa, radikal operatsiya bajariladi. Xirurgik davolash 
ximioterapiya va nur bilan davolash bilan birgalikda olib boriladi. Eng keng 
tarqalgan operatsiya usullaridan biri bu – qorin-oraliq (chot sohasi) to’g’ri ichak 
ekstirpatsiyasidir (91-rasm), to’g’ri ichak oldingi rezektsiyasi, qorin-anal to’g’ri 
ichakning sigmasimon ichak yoki ko’ndalang chambar ichakni pastga tushirib 
bajariladigan rezektsiyasi, Gartman operatsiyasi (to’g’ri ichak obstruktiv 
rezektsiyasi). Operatsiya ko’lami va turi o’smaning to’g’ri ichakning qaysi 
sohasida joylashganligi qarab tanlanadi. Agar o’sma anal teshigidan 6-7 sm dan 
kam masofada joylashgan bo’lsa, to’g’ri ichakning qorin-oraliq (chot sohasi) 
ekstirpatsiyasi, o’sma protsessi anal teshikdan 6-7 sm dan ko’p masofada 
joylashsa – sfinkterni saqlab qoluvchi qorin-anal ekstirpatsiyasi, anal teshik 

---

415 
bilan o’sma orasi masofa 10-12 sm dan oshsa – to’g’ri ichak oldingi rezektsiyasi 
bajariladi. To’g’ri ichak obstruktiv rezektsiyasi o’smaning anal teshikdan 10-12 
sm dan ortiq masofada joylashganda, to’g’ri ichak oldingi rezektsiyasini 
bajarishga sharoit yo’qligida (operatsiya shoshilinch ravishda, masalan, o’tkir 
ichak tutilishi bo’yicha qilinganda) bajariladi. Bundan tashqari operatsiya turini 
tanlashda bemorning konstitutsional hususiyatlariga, umumiy axvolining 
og’irligiga e’tibor beriladi. 
Palliativ davo bemorning umrini uzaytirish va iztirob chekishini 
kamaytirish maqsadida amalga oshirilib, o’tkir ichak tutilishi yoki radikal 
operatsiyani o’tkazish imkoniyati bo’lmagan xolatlarda bajariladi. Operatsiya 
qorin old devori chap yonbosh sohasida sigmasimon ichakni tashqariga chiqarib 
ikki poyali notabiiy orqa chiqaruv teshigini shakllantirishdan iboratdir. 

---

416 
91-rasm. Qorin-oraliq (chot sohasi) to’g’ri ichak ekstirpatsiyasi