Xirurgik kasalliklar

Kekirish
(eructatio). Havo va ovqat bilan kekirish farq qilinadi. Kekirish 
paydo bo’lishida me’da mushagi qisqarishi bilan bir qatorda kardial sfinkter 

---

255 
tonusining pasayib ketishi asosiy ahamiyatga ega. Ko’p ovqat eyish yoki gaz 
qo’shilgan ichimliklar ichishdan so’ng soppa-sog’ odamlarda havo bilan 
kekirish fiziologik hodisa hisoblanadi. Bunday sabablarsiz paydo bo’ladigan va 
bemorlarni bezovta qiladigan tez-tez va qattiq kekirish ko’p kasalliklarda 
kuzatiladi. Ovqat qizilo’ngachda yoki divertikulda turib qolganda, rak stenozida, 
megaezofagusda kekirganda qo’lansa hid keladi. 
Qizilo’ngachdan qusish
(regurgitatio). Qizilo’ngachdan qusish ovqat bilan 
kekirishga yaqin. Bunday qusishdan oldin ko’ngil aynishi kuzatilmaydi, unda 
odatda qorin bo’shlig’i va me’da mushagi qisqarmaydi, ovqat kengayib va to’lib 
ketgan qizilo’ngachdan uning devorlari spastik qisqarishi natijasida og’izga 
otilib chiqadi.
Qizilo’ngachdan qayt qilish:
1) qizilo’ngachda ovqat tutilib va yig’ilib qolishi bilan o’tadigan 
kasalliklarda – stenoz, qizilo’ngach raki, kardiya axalaziyasida;
2) qizilo’ngach diskineziyasining ayrim turlarida kuzatiladi. 
Qattiq hiqichoq tutishi qizilo’ngach rakida, kamroq hollarda qizilo’ngach 
teshigi churralarida kuzatilishi mumkin. 
Qizilo’ngach kasalliklari (rak, kamroq divertikullar, axalaziya) bo’lgan 
talaygina bemorlar og’izdagi yoqimsiz ta’m va ishtaha yo’qligidan noliydilar. 
Qizilo’ngachdan qip-qizil rangli qon oqishi mumkin, bu hodisa 
qizilo’ngach rakida, venalari varikoz kengayganda kuzatiladi.
Ovqatlanishning buzilishi oqibatida holdan toyish qizilo’ngach anchagina 
torayganda (rak, stenozlar, kardiya axalaziyasi va b.) uchraydi. qizilo’ngach 
rakida holdan toyib oriqlab ketishga rak intoksikatsiyasi va bemorlarda ishtaha 
pasayib ketishi sabab bo’ladi.