Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
1 
2 
3 
Ўртача қиймат - ...... кг/м
3
Ҳисоблаш формулалари: 
Парафин ҳажмини аниқлаш учун
П
П
m
m
V



1
, ρ
п 
=930 кг/м
3
 
Намуна 
зичлигини 
аниқлаш 
учун 
 
 
 
 
П
V
V
m


1
0

,
2-расм. Асбоб схемаси. 
 
5-ИШ. ИШҚАЛАНИШГА МУСТАҲКАМЛИКНИ АНИҚЛАШ 
Таъриф. 
Материалнинг 
ишқаланиш 
доирасида 
1000 
марта 
айлантирилганда намунанинг 1см
2
 
юзасидан йўқотган оғирлиги
 
ишқаланиш 
дейилади.
Асбоб ва ускуналар. 
Тарози, штангенциркуль, намуна, ишқаланишни 
аниқловчи қурилма.
 
Ишлаш тартиби. 
Намуна қуритиш жавонида 110±5
о
С ҳароратда 
массаси ўзгармайдиган ҳолга келгунча қуритилади, сўнг штангенциркуль 
ёрдамида ўлчамлари аниқланади, юзаси ҳисобланади. Намуна ишқаланишни 
аниқловчи қурилмага жойлаштирилади. Намунанинг юзаси ишқалагич 
листларига текис туриши керак. Сўнг 33 марта 1 минут тезлик билан (1 
дақиқада 33 марта) айлантирилади. Айланиш даврида намунанинг листга 
тегиб турган жойи кукун шаклига айланади. Қурилма 1000 марта 
айлангандан сўнг тўхтатилади ва ҳосил бўлган кукун тарозида тортилади. 
Берилган формула ёрдамида намунанинг ишқаланишга қаршилик даражаси 
аниқланади.
 
Материал тури - 
.....
Айланишлар сони - ..... 
Ишқаланиш юзаси - 
.....
Намунанинг 
ишқаланишдан кейинги массаси- ........ 
Масса бўйича ишқаланиш - ………

---

78