Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

 Инженерлик иншоотлари учун буюм ва конструкциялар 
Йиғма темирбетон буюм ва конструкциялар транспорт, қишлоқ 
хўжалиги, сув хўжалиги ва мелиорация, гидротехник иншоотлар ва бошқа 
махсус қурилиш тизимларида кенг миқёсда ишлатилади. 
Транспорт қурилишида
темирбетон темир йўллар, автомобил йўллари 
ва аэродромлар барпо этишда ишлатилади. Темирйўл, метрополитен ва 
автомобил йўллари қурилишида кўприк конструкциялари, шпаллар, электр 
узатиш тармоқларининг таянчлари, катта диаметрдаги қувурлар, акведуклар, 

---

303 
ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
тюбинглар ва бошқа темирбетон буюмлар ва конструкциялар ишлатилади. Бу 
тизимда М300-М500 маркали оғир бетонлар қўлланилади. Темирбетон 
конструкцияларни 
тайёрлашда 
стерженли 
ёки 
ўрилган 
юқори 
мустаҳкамликдаги пўлат арматуралар аввалдан тарангланган ҳолда 
ишлатилади. 
Бундай конструкциялар зич, сув ўтказмайдиган, совуққа, қуруқ иссиқ 
иқлим шароитига чидамли бўлиши мақсадга мувофиқдир. 
Автомобил 
йўллари 
ва 
аэродромлар 
қурилишида 
юқори 
мустаҳкамликдаги темирбетон қоплама плиталар, бордюрлар ва тратуар 
плиталари ишлатилади. 
Қишлоқ хўжалик иншоотлари
-силос чуқурлари, миноралар ва 
траншеялар, узумзор таянчлари, молхоналар махсус буюмлари, теплица 
каркаслари ва бошқалар М200-М300 маркали бетонлардан тайёрланади. 
Ишлаб чиқариш бинолари, омборхоналар қурилишида саноат биноларида 
ишлатиладиган бетон ва темирбетон буюм ва конструкциялар ишлатилади. 
Гидротехник иншоотлар 
қурилишида темирбетон плиталар, тўсинлар, 
қобиқлар, юқори диаметрдаги қувурлар, свайлар ва бошқа конструкциялар 
ишлатилади. Улар М200-М500 маркали оғир бетонлардан арматура 
каркаслари ва тўрлари билан арматураланган ҳолда қўлланилади. Бундай 
конструкцияларга сув ўтказмаслик ва совуққа чидамлилик бўйича юқори 
талаблар қўйилган.