Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti

3-jadval 

O„rta  Osiyo daryolari  suv resurslari,  km

3

/yil 

 

Daryo 

havzasi 

M u a l  l i  f l a r 

V.L.Shuls 

M.N.Bolshakov 

SMI 

DGI 

O‗zMU 

Amudaryo 

79,0 

- 

72,8 

69,5 

73,6 

Sirdaryo 

37,8 

38,3 

36,7 

37,0 

38,8 

Chuv,Talas 

6,0 

6,5 

- 

- 

6,47 

 

 

Izoh:  SMI–O‘zR  FA  Suv  muammolari  instituti,  DGI–  Davlat  gidrologiya  instituti 

(Rossiya),  O‘zMU-O‘zbekiston  Milliy  universiteti.  ÛOGMITI  ­  Ûrta  Osiyo  gidrometeorologiya 

ilmiy­tadqiqot instituti. 

 

 

Yuqoridagi  kabi  O‗rta  Osiyo  daryolari  suv  resurslarining  ayrim  mustaqil  davlatlar 

hududlari  bo‗yicha  taqsimlanishi  ham  turli  manbalarda  turlicha  miqdorda  baholanadi  (29­jadval). 

 

Ushbu  jadvaldagi  O‗zbekistonga  tegishli  ma‘lumotlarni  60­yillarda  V.L.Shuls  tomonidan 

aniqlangan  miqdor  bilan  solishtirsak,  farqning  uncha  katta  emasligiga  ishonch  hosil  qilamiz. 

V.L.Shulsning  baholashi  bo‗yicha  Respublikaning  yillik  yuza  suv  resurslari  99,5  km

3

  teng 

bo‗lib,  uning  faqat  12,2 km

3

 qismi  O‗zbekiston  hududida  hosil  bo‗ladi. 

 

Hozirgi  kunda  yuqorida  keltirilgan  barcha  ma‘lumotlar,  albatta,  ma‘lum  aniqliklar 

kiritishni  talab  qiladi.  Buning  uchun  daryolardagi  suv  miqdorini  o‗lchash  va  kuzatish  ishlarini 

amalga  oshiradigan  gidrologik  stansiyalar  ishini  yanada  takomillashtirish,  aniqrog‗i  davr  talabi 

darajasida  tashkil  etish  lozim. 

 

Ko‗lshunos  olimlar­V.N.Reyzvix,  A.M.Nikitin  va  boshqalarning  fikricha  O‗rta  Osiyo 

ko‗llari  suv  resurslarini  o‗ta  aniqlikda  baholash  imkoniyatiga  ega  emasmiz.  Buning  sababi, 

birinchidan,  ko‗llarning  gidrologik  nuqtai­nazardan  o‗rganilish  darajasi  bilan  bog‗liq  bo‗lsa, 

ikkinchidan,  O‗rta  Osiyo  ko‗llari,  ayniqsa,  tekislik  ko‘llarining  suv  miqdori  vaqt  bo‗yicha 

o‗zgarib  turadi.  Lekin,  shunga  qaramasdan,  sun‘iy  yo‗ldoshlar  yordamida  olingan  fotosuratlar  bu 

muammoni  hal  etishda  bir  muncha  yengillik  tug‗diradi.  Quyida  O‗rta  Osiyo  ko‗llarining  suv 

resurslarini  yuqoridagi  holatlarni  hisobga  olgan  holda  baholashga  harakat  qilamiz. 

 

Tadqiqotlarning  ko‗rsatishicha,  Issiqko‗lni  hisobga  olmaganda,  O‗rta  Osiyo  tog‘