Buxoro davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakul


Varvarlar  istilolarining  natijalari



Download 0,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/108
Sana28.05.2020
Hajmi0,87 Mb.
#57325
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   108
Bog'liq
xalqaro munosabatlar va diplomatiya tarixi fanindan maruza matnlari (1)

Varvarlar  istilolarining  natijalari.  SHunday qilib, o’arbiy Yevropa kartasi 
eramizning  V va VI asrlari ichida butunlay o’zgarib ketdi. o’oyat katta  o’arbiy Rim 
imperiyasi  tamomila  yo’qoldi.  SHarqiy  Rim  imperiyasi  esa  Vizantiya  degan  nom 
bilan  yashab  keldi,  biroq  uning  sharoitlari  va  aloqalari  boshqacha  edi  (u  asosan 
slavyanlar  va  SHarq  Osiyosi  bilan  aloqa  qildi).  Yevropada  davlat  tuzumi  ibtidoiy 


bo’lgan  o’nlab  mayda-mayda  varvar  qirolliklari  vujudga  keldi.  Lekin  bu  o’zgarish 
faqat siyosiy o’zgarishlardangina  iborat emas edi. 
Xalqlarning  Buyuk  ko’chishi  deb  atalgan  ko’chishning  tarixiy  ahamiyati 
uning  ijtimoiy  natijalaridadir.  Bu  ko’chish  xalqlarning  shunchaki  bir  joydan 
ikkinchi  joyga  ko’chishi  emas  edi.  Bu  ko’chish  dunyodagi  eng  katta 
imperiyalardan  byrini  istilo  qilishdangina,  yemirishdangina  iborat  emas  edi,  Bu 
ko’chish  -  antik  quldorlik  tuzumining  halok  bo’lishi  edi.  YUqorida  ko’rib 
o’tganimizdek,  varvarlar  imperiyani  istilo  qylish  protsessida  Rim  jamiyatidagi 
ezilgan  sinflar  bilan-qullar  va  kolonlar  bilan  birgalashib  ish  ko’rdilar.  SHunday 
qilib,  kullar  bilan  kolonlar  quldorlik  tuzumini  yiqitishda  bevosita,  aktiv  ishtirok 
etdilar.  Ularning  ko’pi  varvarlar  qo’shini  safiga  kirdi.  Qolganlari  esa 
xo’jayinlarining  qo’lidan  ko’plab  qochib  ketdi,  bu  vaqtda  xo’jayinlar  qochoqlarni 
qaytarnb  olib  kelishdan  ojiz  edilar.  Oqibat-natijada  Rim  qullari  va  kolonlari 
dehqonlar  ommasiga  aylandilar,  kelgindi  varvar  dehqonlarning  bu  dehqonlardan 
farqi shu ediki, kelgindilar  bularga qaraganda erkinroq va mustaqilroq edilar. 
Darhaqiqat,  varvar  zodagonlari  orasidan  chihqan  yangi  yer  egalari  yer  olish 
bilan  birga  bir  nechta  qul  ham  olgan  edilar.  Lekin,  birinchidan,  ular oladigan qullar 
juda  ham  oz  bo’lar  edi,  chunki  o’sha  vaktda  quldorlik  latifundiyalarida  qullarning 
soni  umuman  juda  kamayib  ketgan  edi;  ikkinchidan,  eski  xo’jayinlariing,  ya’ni 
Rim  quldorlarining  o’rnini  olgan  yangi  xo’jayinlar  qullarni  odatda  darhol  obrok 
to’laydigan  dehqonlarga  aylantirar  edilar.  Qulliknipg  plantatorlar  tomonidan 
ko’llanilgan  formasini  (yoki  kazarma  formasini)  german  zodagonlari  ilgari  ham 
haddan  tashqari  murakkab  va  beso’naqay  forma  deb  hisoblar  edilar. 
Plantatorlardagi  qullik  yangi  sharoitga  (ko’p qullar yaqinda ozod bo’lib kstgan edi, 
markazlashgan  politsiya  apparati  yo’q  edi,  varvar  qirolliklarining  davlad 
hokimiyati  kuchsiz  edi  va  hokazo)  ayniqsa  to’g’ri  kelmas  edi.  Quldorlik 
hukmronligini  yo’q  qilib  tashlagan  buyuk  o’zgarish  natijasida  eskicha,  rimcha 
qullik  ma’nosidagi  qulchilik  uzil-kesil  yo’qoldi.  Eski  quldor  zodagonlarning  yer-
mulklari  juda  ko’p  yangi  yer  egalari  o’rtasida  bo’lipib  ketdi.  Bu  yangi  yer 
egalarining  bir  qismi  yangi,  varvar  aristokratlar  bo’lib,  bular  keyingi  o’rta  asr 
feodallarinilg  eng  yaqin  o’tmishdoshlari  edilar.  Yerlarning  bir  qismi  esa  varvar 
dehqonlar  qo’liga  o’tdi,  bu  dehqonlar  shaxsiy  erkinliklarini  hali  saqlab  qolgan  va 
o’zlarining  jamoa  tartiblarini  yangi  joyga  ko’chirib  olib  kelgan  edilar,  bu  jamoa 
tartiblari  sinflar  paydo  bo’lmasdan  ilgarigi  urug’chilik  tuzumi  bilan  bog’langan 
edi. 

Download 0,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   108




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish