Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

Aralash saylov tizimida mamlakatlarda o’tkaziladigan say-
lovlarda majoritar tizim ham proportsional tizim ham qo‘llaniladi. 
Bu oliy va mahalliy vakillik organlarining bittasi mojaritar tizim 
orqali, bittasi proportsional tizim orqali tashkil etiladi yoki bitta 
vakillik organini tashkil etishda ikkala tizimdan ham foydalanish 
mumkin. 
Ukraina parlamenti Oliy Radaga bo’lib o’tgan 2014-yil oktabr
saylovlarida saylovning aralash tizimidan foydalanildi. Mamlakatda qaysi 
saylov tizimidan foydalanishni qonunlarda belgilab qo’yiladi. Bu 
tizimning ijobiy tomoni proportsional tizimda partiya ro’yxati bo’yicha 
deputat bo’la olmagan, lekin ko’zga ko’ringan, ko’pchilikka yoquvchi 
partiya boshchilari (liderlar) mojaritar tizim orqali parlamentga deputat 
bo’lib saylanish imkoniyatiga ega bo’ladi. 

---

674 
Xorijiy mamlakatlarning saylov o’tkazish tajribalarida yana boshqa 
saylov tizimlari, ovoz berish, natijalarni aniqlashning boshqacha usullari 
ham mavjud. 
2-§. Saylov huquqining konstitutsiyaviy asoslari 
Saylov insoniyat o’ylab topgan, hokimiyat vakolatini vujudga 
keltiruvchi eng qadimiy usullardan hisoblanib, u demokratiyaning yorqin 
ifodasi, fuqarolarning jamiyat va davlat ishlarida ishtirokining muhim 
shakli, davlat boshlig’i, vakillik organlarini (qonunchilik organini) vujudga 
keltirishning asosiy vositasidir. 
Vujudga kelib, qo’llanila boshlagandan hozirgacha saylovlar 
takomillashib keldi va hamma joyda bir nechta ijtimoiy funksiyalarni 
bajarib kelmoqda. 
Birinchidan, 
saylovlar mavjud hokimiyatning legitimligini 
ta’minlaydi
, 
bu aholi saylov natijasidagina vujudga kelgan hokimiyat 
tuzilmalarinigina tan olib, ularning ko’rsatmalarini ixtiyoriy bajarishini 
ta’minlaydi.