Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

Konstitutsiyaviy-huquqiy munosabatlarning yuridik mazmunini, 
munosabat ishtirokchilarining huquqlari va majburiyatlari tashkil 
etadi.
Bu munosabatlar asosan davlat va jamiyat tuzilishini 
mustahkamlash, xalq hokimiyatchiligini amalga oshirish tizimi va shakllari 
bilan bog‘liqdir, shuning uchun ham konstitutsiyaviy-huquqiy 
munosabatlar huquq tizimida hal qiluvchi o‘rinda turadi. 
Konstitutsiyaviy-huquqiy munosabatlarning o‘ziga xos xususiyatlari 
bo‘lib, bu munosabatlarda ishtirok etuvchilarning, ya’ni subyektlarning 
maxsus doirasini guruhlarga bo‘lib o‘rganish tavsiya etiladi.
Konstitutsiyaviy-huquqiy munosabatlarning subyektlari 
qatoriga quyidagilar kiradi:
Birinchidan
,
O‘zbekiston xalqi.
O‘zbekiston Konstitutsiyasining 7-
moddasida, “Xalq davlat hokimiyatining birdan-bir manbayi” ekanligi 
mustahkamlangan, 9-moddasida esa “jamiyat va davlat hayotining eng 
muhim masalalari umumxalq muhokamasiga, ya’ni ovozga 
(referendumga) qo‘yilishi mustahkamlangan”.
“O‘zbekiston Respublikasining referendumi to‘g‘risida”gi qonuniga 
binoan, O‘zbekiston Respublikasining referendumi – davlat hayoti va 
ijtimoiy hayotining eng muhim masalalari bo‘yicha, shu jumladan, 
O‘zbekiston Respublikasining qonunlarini va o‘zga qarorlarni qabul qilish, 
ularga o‘zgartirish kiritishda jamoatchilik fikrini aniqlash uchun, 
umumxalq ovoziga qo‘yilishi, bo‘lib, xalq hokimiyatchiligini bevosita 
amalga oshirish vositasidir.
Referendumda qabul qilingan qarorlar O‘zbekiston Respublikasi 
hududida oliy yuridik kuchga ega bo‘ladi va faqat referendum o‘tkazish 
yo‘li bilan bekor qilinishi yoki o‘zgartirilishi mumkin.

---

34 
Misol uchun 2002-yil 27-yanvardagi referendumda esa, kelgusi 
chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Parlamentini ikki palatali qilib saylash 
va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Konstitutsiyaviy vakolat 
muddatini besh yildan yetti yillik qilib, uzaytirishga oid masalalar 
yuzasidan o‘tkazilgan referendumni keltirish mumkin. 
Xalq hokimiyatchiligini amalga oshirishning ikkinchi shakli; davlat 
va jamiyat ishlarini boshqarishda xalqning o‘z vakillari orqali ishtirok 
etish huquqidir. Bu tarzda ishtirok etish o‘zini-o‘zi boshqarish va davlat 
organlari faoliyatini demokratik printsiplar asosida tashkil etish yo‘li bilan 
amalga oshiriladi. Bunga misol sifatida 2014-yil dekabrda O‘zbekiston 
Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasiga hamda xalq deputatlari 
viloyat, shahar, tuman kengashlariga o‘tkazilgan saylovlarini keltirish 
mumkin.