Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

КРЕДИТ (лат. creditum -қарз
) - пул маблағлари ёки товарни қарзга бериш. 
Корхона ва ташкилотлар маблағларининг айланма ҳаракатининг бир хилда эмаслиги 
натижасида вужудга кредитга бўлган шароит ва талабини банклар қондиради. 
Асосий принциплари эса, ўз вақтида қайтарилиши, мақсадли мўлжалланганлиги, 
моддий бойлик билан таъминланганлигидир. Кредит 2 хил бўлади: қисқа муддатли 
ва узоқ муддатли кредитларга бўлинади (қисқа муддатли ва узоқ муддатли 
кредитларга қаранг). Корхона олган кредитлар 90, 92 счетларда ҳисобга олинади. Бу 
счетларнинг кредитида олинган кредит суммаси, дебетида эса шу сумманинг 
қайтарилиши акс эттирилади. 
КРЕДИТОРЛИК ҚАРЗЛАРИ
- маълум бир корхонанинг бошқа бир корхона 
(ташкилот, муассаса)га ва алоҳида жисмоний шахсларга бўлган қарз суммалари. Бу 
корхона ва шахслар кредиторлар ҳисобланади. Кредиторлик қарзларининг вужуда 
келиши сабаби, харидор ва мол етказиб берувчи ўртасидаги ҳисоб-китоблар усулига 

---

416 
(харидор томонидан тўлов товарлар келиб тушгандан сўнг амалга оширилганда) ёки 
корхона томонидан тўлов мажбуриятларини ўз вақтида бажарилмаслигидир. 
Корхонада бир вақтнинг ўзида ҳам кредиторлик, ҳам дебеторлик қарзлари учунга 
келиши мумкин. Бироқ кредиторлик қарзлари дебиторлик қарзларидан ошиб 
кетмаслиги лозим.
Қишлоқ хўжалиги
- халқ хўжалигининг муҳим тармоқларидан бири бўлиб, у 
мамлакат аҳолисини озиқ-овқат маҳсулотлари ва саноатни хом ашё билан таъминлаш 
вазифасини бажарувчи агросаноат комплексининг асосидир.
ЛИЗИНГ
-лизинг берувчи билан лизинг олувчи ўртасида лизинг олувчига 
хўжалик фаолиятини ва бошқа фаолиятни мустақил равишда амалга ошириш 
мақсадида кўчар ва кўчмас мулкни вақтинчалик фойдаланиш учун бериш тўғрисида 
лизинг битими (шартномаси, контракт)ни тузиш натижасида вужудга келган хўжалик 
қарз муносабатлари.