Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
7. Ajratilgan bo’linmalar, sho’’ba va qaram xo’jalik jamiyatlariga to’lanadigan schyotlar 
Ajratilgan bo’linmalar, sho’’ba va qaram xo’jalik jamiyatlariga joriy va uzoq muddatli majburiyatlar 
quyidagi schyotlarda aks ettiriladi: 
a) 
joriy qismi:
6110 "Ajratilgan bo’linmalarga to’lanadigan schyotlar"; 6120 "Sho’’ba va qaram xo’jalik jamiyatlariga 
to’lanadigan schyotlar". 
b) 
uzoq muddatli qismi:

---

223 
7110 "Ajratilgan bo’linmalarga bo’lgan uzoq muddatli qarzlar"; 
7120 «Sho’’ba va qaram xo’jalik jamiyatlariga bo’lgan uzoq muddatli qarzlar». 
Mazkur schyotlar krediti bo’yicha alohida bo’linmalar, sho’’ba va tobe xo’jalik jamiyatlari oldidagi 
turli xil muomalalar bo’yicha majburiyatlar tovar-moddiy boyliklar, pul mablag’lari, xarajatlar va 
hokazolarni hisobga olish schyotlari bilan korrespondentsiyada hisobga olinadi. 
Masalan, alohida bo’linmadan (sho’’ba yoki tobe xo’jalik jamiyatidan) xom ashyo olindi: 
Dt 1010 
250000 so’m 
Kt 6110 (6120) 
250000 so’m 
Ya’ni mazkur schyotlar bo’yicha yuqorida sanab o’tilgan to’lovga oid schyotlardagi singari hisob 
yuritiladi, faqatgina farqi shundaki, bu erda barcha xo’jalik sub’ektlari bilan emas, balki bosh sub’ektga 
tobelik tarzida alohida yuridik munosabatga ega bo’lganlari bilan muomalalar aks ettiriladi. 
Bo’linmalarga uzoq muddatli qarzlarni hisobga olish schyotlarida, xususan olingan mol-mulk 
bo’yicha qarz ham aks ettirilishi mumkin. 
Alohida balansda ajratib ko’rsatiladigan filiallar bilan hisob-kitoblar go’yoki filial - mustaqil 
tashkilotdek olib boriladi. Bu narsa qonun hujjatlariga ko’ra alohida balansga ajratilgan barcha 
bo’linmalar soliq solish maqsadida alohida mustaqil birlik sifatida qaralishi bilan bog’liq. 
Biroq, agar alohida balansda ajratib ko’rsatilmaydigan bo’linmalar mavjud bo’lsa, yuqorida aytib 
o’tilgan schyotlar (6110, 
7110) qo’llanilmaydi. Bunday bo’linmalarga mol-mulkni ajratish
 
(berish) chog’ida sub’ekt balansida 
o’zgarishlar ham yuz bermaydi, chunki ular mazkur holatda bosh sub’ekt bilan bir butun ko’rib 
chiqilyapti (ular alohida balansda ajratib ko’rsatilmagan va mustaqil birlik hisoblanmaydi}. Hisob 
to’liq bo’lishi uchun sub’ektga bunday bo’linmalarga ajratilgan mol-mulkni aks ettirish uchun 
qo’shimcha schyotlar joriy etish tavsiya qilinadi. Masalan, bo’linmaga avtomobil berilganda quyidagi 
yozuvni qayd etish mumkin: 
DtO161 «Filiallardagi trasport vositalari» 5600000 so’m Kt 0160 «Trasport vositalari» (Bosh subektda) 
5600000 so’m