Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

2.Ishlab chiqarish xarajatlarining dastlabki va yig‘ma hisobi 
 
Ishlab chiqarish xarajatlarini hujjatlarda to‘g‘ri va o‘z vaqtida rasmiylashtirish boshqaruv 
hisobining samarali ishlashini ta’minlaydi. Shu bilan birga ma’lumotlar asosida korxona ishlab
chiqarish faoliyatini tahlil qilish kelgusidagi faoliyatni rejalashtirish imkoniyatini oshadi. 
2010-
«Asosiy ishlab chiqarish»
2310-«Yordamchi ishlab chiqarish»
hisobvaraqlari bo‘yicha analitik hisob 
xar bir mahsulot bandlari va bajarilgan joyi bo‘yicha alohida yuritiladi. Buning analitik hisob 
kartochkasi yuritiladi. 2510-«Umumishlab chiqarish xarajatlari» hisobvarag‘i buyncha analitik hisob
12-kaydnomada yuritiladi. 12-kaydnoma shaxmat shaklida bo‘lib, tegishli grafalarga \isob-varaklar 
bo‘yicha xo‘jalik muomalalarining summasi yoziladi. Sexlar bo‘yicha xarajatlar aks ettirilib va №12-
kaydnomada jami ma’lumotlar chiqarilgandan sung, sex kaydnomalari xarajatlari jamlanadi. Yakuniy 
ma’lumotlarni korrespondentlashadigan hisobvaraqlar jami» jadvaliga, kaydnomaning orqa tomoniga 
yoziladi. Yuqoridagi ma’lumotlar №10-jurnal-orderda xarajatlar bo‘yicha sintetik 
hisobvaraqlarda yozuv uchun asos bulib xizmat qiladi. Bundan sung butun korxonada xara jatlar va 
ishlab chiqarish faoliyati bo‘yicha natijalarni aniqlash lozim. Buning uchun №12 I 15-kaydnomalarda 
hisobga olingan ishlab chiqarish xarajatlarini iqtisodiy elementlar xarajatlar yunalishi bo‘yicha 
umumlashtirib tahlil etish va sintetik hisobvaraqlar bo‘yicha kredit oborotini aniqlash kerak Bu 
ma’lumotlar Bosh kitobni yuritishga asos |uladi. Korxona bo‘yicha ishlab chiqarish xarajatlarini 
№10-jurnal orderda jamlanadi. rshbu jurnal-order shaxmat kaydnomasi printsipiga asosan tuziladi. Kredit 
Hisobvaraqlar Vstunlar bo‘yicha, debet Hisobvaraqlar katorlar bo‘yicha joylashtirilgan. Ya’ni 
ishlab rikarish xarajatlari sintetik Hisobvaraqlar sistemasi katorlar bo‘yicha joylashtirilgan. o‘stunlar va 
katorlar bo‘yicha ma’lumotlar yigilganda natijalar bir-biriga mos kelishi Tseraq №10-jurnal-order
ma’lumotlari ishlab chiqarish xarajatlarini iqtisodiy elementlar bo‘yicha aniqlash uchun xamda 

---

183 
tannarx hisoblashish uchun asos bulib xizmat qiladi. №10 jurnal-order yakuniy ma’lumotlarini №10-
1-jurnal-orderning katori bo‘yicha ko‘chiriladi. №10-1 -jurnal-order 10-jurnal-orderning davomi 
bo‘lib hisoblanadi. Unda №10-jurnal-orderdagi kredit bo‘yicha hisobvaraqlar oboroti aks ettiriladi va 
noishlab rikarish hisobvaraqlar debeti bilan korrespondentsiyalashadi. 
Yakuniy ma’lumotlar jamlanib, kredit bo‘yicha hisobvaraqlar oborot summalari aniqlanadi va Bosh 
kitobga ko‘chiriladi. Bosh kitob yillik hisobotlarni asosini tashkil qiluvguvchi yakuniy ma’lumotnoma 
bulib hisoblanadi. Ushbu kitobda ma’lum davr mobaynida xar bir hisobvaraq bo‘yicha xo‘jalik 
operatsiyalari oboroti aks ettiriladi.