55
tushuncha tug‗diradi, bu esa xavfli asoratlarni keltirib chiqaradi (nefrektomiya
bajarilayotgan vaqtda o‗sma trombining uzilib ketishi).
Buyrak venogrammasi (ikkala buyraklarni ko‗p venalari)
Buyrak venalarining shakli va joylashishi variantlari.mehyorda chapgonad
vena
buyrak venasiga, o‗ngda esa pastki kovak venaga quyiladi. Lekin10%
hollarda
o‗ng gonad vena o‗ng buyrak venasiga yoki buyrakning
qo‗shimchavenalaridan bittasiga quyiladi. O‗ng buyrak venasidan qon oqimi
buzilganda (masalan, nefroptozda yoki o‗ng buyrak venaning stenoziga olib
keluvchi boshqa zararlanishlarda) gonad venalarning anomal quyilishi simptomatik
varikotsele paydo bo‗lishi uchun anatomik asos bo‗lishi mumkin
Halqasimon chap buyrak venasi
.
Shu turdagi
anomaliyaning boshqa
varianti, 17% hollarda uchraydi. Bunday buyrak venasi tarmog‗ining pastkikovak
venaga quyilishi, odatda, har xil bo‗ladi: oldingi (yuqori) tarmog‗ibuyrak venasi
uchun odatdagi joyiga (l1– l11) , orqa (pastki) tarmog‗i esa pastga qiyshiq
yo‗naluvchi l111–l1v darajada quyiladi. Tarmoqlari har xil kalibrda bo‗lishi
mumkin. Oldingi tarmog‗iga buyrak usti, gonad, diafragma venalari quyiladi, orqa
tarmog‗iga
esa bel venasi, yarim tok venalar tarmog‗i quyiladi.orqa (retraortal)
tarmog‗idan vena qoni oqimining qiyinlashishi buyrakdavenoz dimlanish
gipertenziyasiga olib keladi, shuning uchun buyrakvenasining oldingi (anteaortal)
tarmog‗ida bosim oshib ketadi. Bu kliniktomondan urug‗ tizimchasi venalarining
varikoz kengayishi, buyrakdan qonketishi bilan namoyon bo‗lishi mumkin.buyrak
venasining bunday anomaliyasini buyrak usti bezi o‗smalarinitashxislashda
56
ehtiborga olish muhim. Agar buyrak venasining faqat pastkitarmog‗ini selektiv
kontrastlash
bilan kifoyalanilsa, buyrak usti bezio‗smasi aniqlanmasdan qolishi
mumkin.buyrak
o‗smasida retroaortal tarmog‗ining o‗sma trombozida
buyrakvenasi (uning faqat yuqori qismi) haqiqatda ochiqmikan degan taassurot
paydobo‗lishi mumkin. Bundan tashqari,
buyrak venasining bunday
anatomikvariantini
buyrakdagi
operatsiya
vaqtida,
pastki
venoz
tarmog‗iningjarohatlanishini oldini olishda hisobga olish zarur.chap buyrak
venasining retroaortal joylashishi (bitta yoki ko‗p) 3%hollarda uchraydi; u pastga
tushuvchi qiyshiq traektoriyada bo‗ladi va pastkikovak venaga odatdagidan pastroq
joyda quyiladi. Bunday variantda buyrakdavenoz dimlanish kelib chiqishiga
anatomik shart–sharoit mavjud bo‗ladi,klinik
tomondan proteinuriya yoki
gematuriya ro‗y berishi mumkin. Buyrakdao‗sma sababli angiografiya qilingan
vaqtda bunday venani qiyinchilik bilankateterlash va kontrastlash, unda o‗sma
trombi borligi to‗g‗risida noto‗g‗ritaassurot paydo bo‗lishiga olib kelishi
mumkin.chap suprakardinal vena buyrak venasiga aylanishi natijasida chapbuyrak
venasining ekstrakaval quyilishi sodir bo‗ladi. Shunday qilib,yarimtoq
venalar
tizimiga yoki chap yonbosh venasiga ochiladi. Bunday turdagianomaliyalar pastki
kovak venaning qo‗shimcha chap tarmog‗idan qonaylanishining yo‗nalishi bilan
farq qiladi; chap buyrak venasiningekstrakaval quyilishida u pastga yo‗nalgan
(chap umumiy yonbosh venaga), pastkikovak vena qo‗shaloq bo‗lganda esa
yuqoriga (markazga) yo‗nalgan bo‗ladi.buyrak venasining odatdan tashqari bunday
vertikal yo‗nalishida, unigorizontal o‗tuvchi buyrak arteriyalari kesadi, bu esa
buyrakdan venozoqimining buzilishiga olib kelishi mumkin.
Buyrakning qon tomirlari oyoqchasi boshqa qon tomirlar bilan o‗zaro
Munosabati anomaliyalariga arterial aortomezenterial ―qisqich‖ va chapbuyrak
venasining
gonad
arteriyalar
bilan
qisilishi
kiradi.buyrak
venalarining
anomaliyalarini faqat pastki venokavografiya vabuyrak
venografiyasi yordamida
aniqlash mumkin, lekin ularni chap umumiyyonbosh venani tekshirishdan oldin
o‗tkazish kerak. Venalarning tug‗mazararlanishi buyrakda gemodinamikaning
buzilishiga olib kelganhollardagina uni davolashga zaruriyat, tug‗iladi.